Προσκλητήριο Νεκρών στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Βίγλας Καλπακίου και πρώτη φορά γυναίκα ομιλήτρια.

 

Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας

 

Για 25^η συνεχόμενη χρονιά, την Κυριακή 13 Νοέμβρη, ο Δήμος Αγρινίου σε συνεργασία με την Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού Νομού Αιτωλίας & Ακαρνανίας, οργάνωσε την τιμητική εκδήλωση για τους Αθάνατους πεσόντες Αιτωλοακαρνάνες του Έπους του 1940.

Διέθεσε μέσα μεταφοράς για τους συγγενείς των Ηρώων και επισκεπτών-προσκυνητών. Πρωί της Κυριακής έφυγαν τα λεωφορεία από Αγρίνιο και Μεσολόγγι για το ηρωικό μέρος του Καλπακίου, εκεί που το 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων, οι στρατευμένοι πρόγονοί μας αντεπιτέθηκαν στους εισβολείς Ιταλούς.

 

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος οι συγγενείς των ένδοξων νεκρών, με ότι μεταφορικό μέσο μπορούσαν, επισκέφθηκαν το μνημείο στην κορυφή του λόφου και τέλεσαν ένα μνημόσυνο για αυτούς που τα κόκαλά τους έμειναν στα Ηπειρωτικά βουνά.

Ο τελετάρχης/συντονιστής της εκδήλωσης, κατ’ εξοχήν αρμόδιος υπάλληλος του Δήμου Αγρινίου για την εκδήλωση της επετείου στο Καλπάκι, κύριος Μιλτιάδης Γρηγορόπουλος συντόνισε τα πάντα με άψογο και επαγγελματικό τρόπο.

 Οι προσκυνητές στον χώρο παρακολούθησαν με ευλάβεια την τέλεση της επιμνημόσυνης δέησης από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη  Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής καὶ Κονίτσης κ.κ. Ανδρέα. (σύντομο βιογραφικό του Ιεράρχη στο τέλος του κειμένου). 

Ο συντονιστής ζήτησε από τον Σεβασμιότατο να μιλήσει σχετικά με την εκδήλωση. Ανταποκρινόμενος ο 83χρονος Ιεράρχης μίλησε για την ένδοξη Ιστορία των πολεμικών δρώμενων το 1940-41 στην Ήπειρο και Βόρειο Ήπειρο, όπου ο Ελληνικός Στρατός έκανε αληθινά κατορθώματα κόντρα σε υπέρτερες εχθρικές δυνάμεις. Απευθυνόμενος στους συγγενείς των ηρώων, τους συνεχάρη που τους τιμούν ανελλιπώς, ερχόμενοι από τόσο μακριά. Ταπεινά αναφέρθηκε και στον εαυτό του, ευχαριστώντας τον μεγαλοδύναμο Θεό για το «δώρο»-δοκιμή της πίστης του-που του «έστειλε». Έκανε λόγο για τα προβλήματα υγείας του, και χωρίς να το πει με λόγια, άφησε να εννοηθεί ότι θα παραδώσει την ψυχή του επί των «επάλξεων», και ότι δεν έχει «ούτε λίρες-ούτε ψείρες» για να στενοχωρηθεί. Ο Λόγος του όπως πάντα ανθρώπινος και κατανοητός συγκίνησε τους παραβρισκόμενους.

Εκ μέρους του Δημάρχου Αγρινίου κυρίου Γεωργίου Παπαναστασίου, παραβρέθηκε και απηύθυνε χαιρετισμό ο Αντιδήμαρχος αρμόδιος για το σύνολο των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, κύριος Ευθύμιος Γρίβας. (Ο Δήμαρχος παραβρίσκονταν την ίδια ώρα στην πρώτη Θεία Λειτουργία του νέου Μητροπολίτη Αιτωλίας & Ακαρνανίας κ.κ. Δαμασκηνού, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Ζωοδόχου Πηγής Αγρινίου). 

Ακολούθησε χαιρετισμός από τον Δήμαρχο της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου κύριο Κωνσταντίνο Λύρο. (ο οποίος δεν αμέλησε να παραβρεθεί στην ηρωική επέτειο αν και είχε αυξημένες υποχρεώσεις, ευθύνες και δραστηριότητες, όλη την εβδομάδα, για την υποδοχή και ενθρόνιση στην Ιερά Πόλη του Σεβασμιότατου νέου Μητροπολίτη Αιτωλίας & Ακαρνανίας κ.κ. Δαμασκηνού). 

(Ο Δήμαρχος κύριος Λύρος με ναυλωμένο λεωφορείο έφερε στον τόπο της θυσίας την πολυμελή φιλαρμονική της Ιεράς Πόλεως του Μουσικού Ομίλου «Ιωσήφ Ρωγών» η οποία με την μουσική της, όταν το προέβλεπε το πρόγραμμα, ομόρφυνε την όλη εκδήλωση).

Χαιρετισμό απηύθυνε και ο Δήμαρχος Θέρμου κύριος Σπυρίδων Κωνσταντάρας, ο οποίος με την εξαιρετική μνήμη και πλούσια ευφράδειά του-πάντα στους λόγους του χωρίς προσχεδιασμένο κείμενο-μίλησε για τους Θερμιώτες πολεμιστές, μνημονεύοντας τα ονόματά τους,  που πολέμησαν και πέθαναν στα υψώματα γύρω από το Καλπάκι. Δήλωσε πολύ υπερήφανος που ο γιός του υπηρετεί την πατρίδα, κάνοντας την θητεία του στο κοντινό στο Καλπάκι και στα Ελληνοαλβανικά σύνορα, στο ιστορικό 75χρονο Ακριτικό Τάγμα Πεζικού 628, στους Φιλιάτες Ιωαννίνων.

 

Στην συνέχεια ο κύριος Φώτιος Σακαρέλος, Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εφέδρων Αξιωματικών Αιτωλοακαρνανίας, χαιρέτισε και καλωσόρισε στην εκδήλωση αρχές και επισκέπτες λέγοντας: «με την βοήθεια του Θεού είμαστε και πάλι παρόντες σε ένα ιερό τόπο. Σε ένα χώρο όπου ο προσκυνητής αισθάνεται δέος, διότι εδώ η ιστορία διηγείται το δικό της μεγαλείο, εδώ ειπώθηκε το Μολών Λαβέ των προγόνων μας».  

Ο κύριος Γρηγορόπουλος κάλεσε στο βήμα των ομιλητών την κυρία Αλίκη Στάμου, μέλος του Συμβουλίου του παραρτήματος της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού νομού Αιτωλοακαρνανίας. Σύζυγος του προ τριετίας εκλιπόντος Ταγματάρχη Πεζικού Βασίλη Μασαλή.  (Να σημειωθεί εδώ ότι για πρώτη φορά στα 25 χρόνια των ετήσιων εκδηλώσεων ο κεντρικός ομιλητής είναι γυναίκα.) Η κυρία Στάμου μίλησε για το 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων και την ηρωική διμοιρία του Ανθυπολοχαγού Ανδρέα Τσίγκα, που σκοτώθηκε από τους Ιταλούς στις 16-18 Νοεμβρίου 1940. (περίληψη του ιστορικού λόγου, με τις ηρωικές περιγραφές της μάχης και της αυτοθυσίας του Ανθυπολοχαγού Ανδρέα Τσίγκα ακολουθεί στο τέλος του κειμένου).

 Ακολούθησε προσκλητήριο των νεκρών στρατιωτών που άφησαν την τελευταία τους ανάσα σ’ αυτές τις ράχες της Ηπείρου.

Έπεσαν Ηρωικά 49 πολεμιστές-Αξιωματικοί και οπλίτες-του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων, από τους οποίους οι 16 ήταν Αγρινιώτες, 5 Μεσολογγίτες, 13 Ναυπάκτιοι, 6 Θερμιώτες, 1 Αστακιώτης, 1 Καλαβρυτινός, και 7 Ευρυτάνες, (Η Ευρυτανία τότε ήταν ένας νομός με την Αιτωλοακαρνανία).

Πεσόντες Αιτωλοακαρνάνες στις ράχες του Καλπακίου

τον Νοέμβριο του 1940

(Συντάχτης Απόστολος Κων. Καρακώστας βάσει κατάστασης της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού, Παραρτήματος Αγρινίου)

Βαθμός	Επώνυμο	Όνομα	Παρών-Απών
Δήμος Αγρινίου
Ανθ/γός	Τσίγκας	Ανδρέας	Απών
Δεκανέας	Παπαντώνης	Χαρίλαος	Απών
Στρατιώτης	Πολύζος	Χρήστος	Απών
Στρατιώτης	Χασάπης	Ιωάννης	Απών
Στρατιώτης	Καλτσάς	Αθανάσιος	Απών
Στρατιώτης	Βελέντζας	Ιωάννης	Απών
Στρατιώτης	Καλογεράς	Δημήτριος	Απών
Στρατιώτης	Παπαϊωάννου	Νικόλαος	Απών
Στρατιώτης	Καλιακμάνης	Ιωάννης	Απών
Στρατιώτης	Κολώνιας	Γεώργιος	Απών
Στρατιώτης	Στρατόπουλος	Σπυρίδων	Απών
Στρατιώτης	Προβίδας	Γεώργιος	Απών
Στρατιώτης	Τσαρούχης	Κωνσταντίνος	Απών
Στρατιώτης	Παπανικολάου	Κωνσταντίνος	Απών
Στρατιώτης	Παπανικολάου	Ελευθέριος	Απών
Στρατιώτης	Μπλάνης	Βασίλειος	Απών
Δήμος Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου
Στρατιώτης	Παξιμαδέλος	Κυριάκος	Απών
Στρατιώτης	Λάκας	Ιωάννης	Απών
Στρατιώτης	Στόλκας	Χρήστος	Απών
Στρατιώτης	Πεινασμένος	Ευθύμιος	Απών
Στρατιώτης	Ξηρός	Φώτιος	Απών
Δήμος Ναυπάκτου
Υπο/γός	Χορμόβας	Νικόλαος	Απών
Ανθ/γός	Μπουρτσάλας	Δημήτριος	Απών
Δεκανέας	Ασημάκης	Αλέξιος	Απών
Στρατιώτης	Παπανδρέου	Γεώργιος	Απών
Στρατιώτης	Λάμπος	Αθανάσιος	Απών
Στρατιώτης	Χασάνης	Δημήτριος	Απών
Στρατιώτης	Λέρος	Σπύρος	Απών
Στρατιώτης	Καραγιάννης	Αριστείδης	Απών
Στρατιώτης	Στραβοδήμος	Αλέξιος	Απών
Στρατιώτης	Ζάκας	Σωτήριος	Απών
Στρατιώτης	Κουκάς	Δημήτριος	Απών
Στρατιώτης	Αποστολόπουλος	Σπύρος	Απών
Στρατιώτης	Καραγιάννης	Νικόλαος	Απών
Δήμος Θέρμου
Λοχίας	Καλύβας	Βασίλειος	Απών
Στρατιώτης	Βασιλόπουλος	Κωνσταντίνος	Απών
Στρατιώτης	Ταλιαγιάννης	Δημήτριος	Απών
Στρατιώτης	Δρόσος	Γεώργιος	Απών
Στρατιώτης	Δημόπουλος	Πέτρος	Απών
Στρατιώτης	Χαλβατζής	Χρήστος	Απών
Δήμος Αστακού
Λοχίας	Παπασπύρου	Δημήτριος	Απών
Δήμος Καλαβρύτων
Ανθ/γός	Νίκας	Βενιζέλος	Απών
Ευρυτανία
Ανθ/γός	Στεριάκης	Ευθύμιος	Απών
Στρατιώτης	Μερμίγκης	Ηλίας	Απών
Στρατιώτης	Γωγάκης	Απόστολος	Απών
Στρατιώτης	Παπαϊωάννου	Νικόλαος	Απών
Στρατιώτης	Γκρίζης	Κωνσταντίνος	Απών
Στρατιώτης	Μάκος	Χρήστος	Απών
Στρατιώτης	Γεωργόπουλος	Χαρίλαος	Απών

Α.Κ.Κ.

Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο μνημείο από τους παρακάτω. Για τον Δήμο Πωγωνίου, ο Αντιδήμαρχος κύριος Αναστάσιος Γιούνης. Για την 8^η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία Πεζικού ο Αντισυνταγματάρχης κύριος  Περικλής Χαλάτσας. Για τον Δήμο Αγρινίου ο Αντιδήμαρχος κύριος Ευθύμιος Γρίβας. Για την Περιφέρεια Ηπείρου ο Αντιπεριφερειάρχης κύριος Οδυσσέας Πότσης. Ο Δήμαρχος Ι.Π. Μεσολογγίου κύριος Κωνσταντίνος Λύρος. Ο Δήμαρχος Κόνιτσας κύριος Νικόλαος Εξάρχου. Ο Δήμαρχος Ζαγορίου κύριος Γεώργιος Σουκουβέλος. Ο Δήμαρχος Θέρμου κύριος Σπυρίδων Κωνσταντάρας. Για την Αστυνομική Διεύθυνση Νομού Ιωαννίνων ο Διοικητής του Αστυνομικού Τμήματος Πωγωνίου κύριος Χριστόφορος Κολιός. Ο Αντιπρόεδρος της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Νομού Αιτωλοακαρνανίας Επίλαρχος ε.α. κύριος Αναστάσιος Σκαρλάτος. (κατέθεσε το δάφνινο στεφάνι που κρατούσε μαζί με την αγαπημένη του εγγονή). Ο Αντιπρόεδρος της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού, παραρτήματος Νομού Ιωαννίνων Συνταγματάρχης ε.α. κύριος Δημήτριος Γκεράτς. Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Εφέδρων Αξιωματικών Αιτωλοακαρνανίας κύριος Γεώργιος Καλογεράκης. Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Εφέδρων Αξιωματικών του Νομού Ιωαννίνων κύριος Οδυσσέας Κιτσάκης. Ο Πρόεδρος του Ανεξάρτητου Συνδέσμου Εφέδρων Αγρινίου κύριος Λιάπης. Ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας Αγρινίου κύριος Απόστολος Αλεξίου. Ο Πρόεδρος της Κοινότητας Γεροπλατάνου Δήμου Πωγωνίου κύριος Τζέρμπος. Ο Πρόεδρος της Κοινότητας Πέρκου Δήμου Θέρμου κύριος Τσάμης. 

Ακολούθησαν οι καταθέσεις στεφάνων από τους συγγενείς των θυμάτων. Πρώτος κατέθεσε ο κύριος Σπυρίδων Τσίγκας, ανιψιός του έφεδρου Ανθυπολοχαγού Ήρωα Ανδρέα Τσίγκα. Η κυρία Χριστίνα Πατεροπούλου για τον θείο της Πέτρο Δημόπουλο. Ο Επαμεινώντας Στρατόπουλος για τον εύζωνα Σπυρίδωνα  Στρατόπουλο. Ο Φώτιος Ξηρός για τον στρατιώτη Φώτιο Ξηρό. Η κυρία Μαρία Πολύζου για τον θείο της στρατιώτη Χρήστο Πολύζο. Η κυρία Ευγενία Καλογερά για τον αδελφό της στρατιώτη Δημήτριο Καλογερά.  Η κυρία Ελένη Γράβαλου για τον Παναιτωλοακαρνανικό σύλλογο γυναικών Αγρινίου και το Αιτωλοακαρνανικό Λαογραφικό Μουσείο. Και τελευταίος ο κύριος Ευθύμιος Παπαδημητρίου για τον θείο του Ευθύμιο Πεινασμένο.

Τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή. Η Στρατιωτική μπάντα σάλπισε ακινησία και ο επικεφαλής Αξιωματικός του 583 Τ.Π. Κόνιτσας έδωσε το παράγγελμα για απόδοση τιμών από το Στρατιωτικό άγημα με τις εντολές: «Επ’ ώμου αρμ» και «παρουσιάστε αρμ».

Ακολούθησε το παιάνισμα του Εθνικού ύμνου από την Στρατιωτική μπάντα. 

Ο συντονιστής κήρυξε την λήξη της τελετής. Αποχώρησαν ο Μητροπολίτης οι αρχές και επίσημοι ενώ το άγημα παρουσίαζε όπλα.

Οι επισκέπτες στον ιερό αιματοβαμμένο ιστορικό τόπο του Καλπακίου, έδωσαν υπόσχεση να ξανάρθουν του χρόνου και να κρατήσουν την παράδοση του προσκυνήματος στους Ήρωες του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων.

Και εγώ ο γράφων συμμετέχοντας στην εκδήλωση αυτή, ένοιωσα μεγάλη περηφάνεια που ο πατέρας μου πολέμησε από την πρώτη μέρα του πολέμου, στα σύνορα και στο Καλπάκι, μέχρι τα Χριστούγεννα του 40 όπου «προ Τεπελενίω» στην Αλβανία τραυματισμένος συνελήφθη αιχμάλωτος και για πέντε χρόνια δούλευε στα κάτεργα, υπόγεια ορυχεία στην Σαρδηνία και Ιταλία…

Απόστολος Κων. Καρακώστας

Ακολουθεί περίληψη της ομιλίας της κυρίας Αλίκης Στάμου.

«Ο Δήμος Αγρινίου και η Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού Νομού Αιτωλοακαρνανίας τιμούν την μνήμη των Αιτωλοακαρνάνων στρατιωτών του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων της ηρωικής διμοιρίας του Ανθυπολοχαγού Ανδρέα Τσίγκα, που σκοτώθηκαν από τους Ιταλούς στις 16-18 Νοεμβρίου 1940

Διότι άνθρωποι χωρίς ελευθερία είναι δυστυχείς και χωρίς δόξα πτωχότεροι. Ας γυρίσουμε το ρολόι της Ιστορίας 82 χρόνια πίσω.

            Στις 28 Οκτωβρίου 1940, ο Ιταλικός στρατός πρόσβαλε τις ελληνικές δυνάμεις σε όλη την γραμμή των ελληνοαλβανικών συνόρων.

            Το 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων στο Μεσολόγγι με Διοικητή τον Παυσανία Κατσώτα από το χωριό Σταμνά Μεσολογγίου, μετέπειτα Δήμαρχο Αθηναίων, αλλά και άτομο με έντονη πολιτική δραστηριότητα, βάδιζε προς το Μέτωπο. Διοικητής της διμοιρίας, ο Ανθυπολοχαγός από το Παναιτώλιο Ανδρέας Τσίγκας, απόφοιτος της Νομικής Σχολής Αθηνών.

Οι στρατιώτες Αιτωλοακαρνάνες του 2/39 ακούνε τον Ανθυπολοχαγό Ανδρέα Τσίγκα να δίνει το παράγγελμα «Επίθεση» με το όπλο παρατεταμένο.

            Μία σφαίρα όμως του Ιταλού εισβολέα, βρίσκει τον ήρωα Ανθυπολοχαγό στα πόδια … γονατίζει, πέφτει, αλλά δεν τα παρατάει … δίνει θάρρος στους στρατιώτες του, ανασυντάσσει τις δυνάμεις του και παρ’ ότι είναι βαριά τραυματισμένος ρίχνεται πάλι στη μάχη. Δυστυχώς, μία δεύτερη σφαίρα του εχθρού τον βρίσκει στο στήθος … πέφτει νεκρός …

Το 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων του Ανθυπολοχαγού Ανδρέα Τσίγκα γράφει μία ακόμη ένδοξη σελίδα στο βιβλίο της σύγχρονης Ιστορίας της Ελλάδος.

            Ο ελληνικός λαός οφείλει να εμπνέεται από την θυσία και το παράδειγμα αυταπάρνησης των ηρώων του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων και να αντλήσει θάρρος και πίστη για το μέλλον, καθώς η θυσία τους αποτελεί κτήμα εσαεί όλων των Ελλήνων και φωτεινό σηματοδότη για τις επόμενες γενιές. Η εκδήλωση μνήμης, που διοργανώνει ο Δήμος Αγρινίου και η Ε.Α.ΑΣ τον Νοέμβριο κάθε έτους, αποτελεί ένα ανάχωμα απέναντι στην λησμονιά και φάρο μεταλαμπάδευσης της Ιστορίας στις επόμενες γενιές. Η εικόνα με τα ενθουσιώδη πλήθη, που γέμισαν τους δρόμους των ελληνικών πόλεων το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940 πανηγυρίζοντας στο άκουσμα της είδησης, ότι η Ελλάδα είχε μόλις απορρίψει το ιταμό τελεσίγραφο της φασιστικής Ιταλίας του Μουσολίνι, ας μείνει αναλλοίωτη στους αιώνες. Γιατί εμείς οι Έλληνες σαν Χριστιανοί συγχωρούμε, σαν μεγαλόψυχοι λησμονούμε, αλλά ως μαχητές της ελευθερίας αγρυπνούμε και πολεμούμε!

Ζήτω το ηρωικό 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων. Ζήτω η Ελλάδα.                                              Σας ευχαριστώ πολύ!!!»

Σύντομο βιογραφικό του Μητροπολίτη κ.κ. Ανδρέα

Ὁ Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς και Κόνιτσας κ.κ. Ανδρέας (επώνυμο Τρεμπέλας) γεννήθηκε το 1939 στην Πάτρα. Σπούδασε στην Θεολογική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Χειροτονήθηκε το 1968 Διάκος και το 1969 ιερέας και αργότερα Αρχιμανδρίτης. Ήδη από λαϊκός το 1967 υπηρέτησε σαν ιεροκήρυκας μέχρι το 1995 που η Ιερά Σύνοδος τον εξέλεξε Μητροπολίτη. Η ενθρόνισή του έγινε στο Δελβινάκι και την Κόνιτσα.

Α.Κ.Κ.