Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, 56 χρόνια από τον θάνατό του στις 9 Οκτώβρη 1967
Τσε Γκεβάρα, 56 χρόνια μετά.
Κείμενο Απόστολος Κων. Καρακώστας
Στις 9 Οκτώβρη του 1967, πριν 56 χρόνια, σκοτώθηκε ο Τσε Γκεβάρα, ο πιο γνωστός επαναστάτης στην σύγχρονη ιστορία της ανθρωπότητας.
Μετά από άγριο κυνηγητό και φονικές μάχες στις ζούγκλες και τα βουνά της Βολιβίας στην Νότια Αμερική, βρήκε τον θάνατο από τους ντόπιους πράκτορες της Αμερικάνικης CIA.
Ήταν Αργεντινός στην καταγωγή και σπούδασε γιατρός. Οι πολιτικές ιδέες του τον έφεραν αντιμέτωπο με τα ολοκληρωτικά καθεστώτα που επικρατούσαν στην Λατινική Αμερική.
Σαν φοιτητής διάβασε Μαρξ-Ένγκελς-Λένιν και Μάο.
Πολέμησε στην Κούβα στο πλευρό του Φιντέλ Κάστρο κατά του δικτάτορα Μπατίστα.
Έγραψε το εγχειρίδιο "Ανταρτοπόλεμος" με ιδέες του που διαμορφώθηκαν έπειτα από μελέτη ανταρτικών κινημάτων όπως αυτό του Μάο Τσε Τουγκ στην Κίνα.
Αλλά οι απόψεις που εκφράζει για την διεξαγωγή-επιλογή τόπου-τρόπο-διαρκεία-ανταρτικών επιχειρήσεων, απορρέουν από το κείμενο του Σουν Τσου στην πραγματεία του "Η Τέχνη του Πολέμου". (Σημ.1)
Ο Τσε Γκεβάρα μετά την επικράτηση του Κομμουνιστικού καθεστώτος του Φιντέλ στην Κούβα το 1959, μετέφερε το πεδίο δραστηριοτήτων του στην Κεντρο-Λατινική Αμερική.
Η δράση του είχε μπει στο στόχαστρο της CIA από χρόνια πριν και τοπικοί πράκτορές της τον κυνήγησαν άγρια. Κατέφυγε τραυματισμένος σε μια σπηλιά στα βουνά της Βολιβίας. Ήταν ο μόνος επιζών της ομάδας του. Τον συνέλαβαν και τον εκτέλεσαν σύμφωνα με εντολές "άνωθεν".
Η ανταρτική δράση του στην Κούβα, στο Κογκό και στις "Δημοκρατίες" της Νοτίου Αμερικής, πήρε μυθιστορηματικές διαστάσεις στην δεκαετία του 1970 και έγινε ίνδαλμα της νεολαίας στον Δυτικό κόσμο. Παντού κυκλοφορούσαν πόστερ του Τσε με τον μπερέ και το πούρο, κονκάρδες και αυτοκόλλητα. Σε κάθε πορεία και διαμαρτυρία το πορτραίτο του ήταν στην πρώτη γραμμή.
Γράφτηκαν πολλά άρθρα και βιβλία για την επαναστατική του δράση και οι φράσεις του έγιναν "ευαγγέλιο" για τους μαχητικούς οπαδούς του.
Ο "Ριζοσπάστης" της 4 Ιούλη του 1997 έγραψε ότι βρέθηκε ο τάφος του Τσε Γκεβάρα στην Βολιβία :
Παρασκευή 4 Ιούλη 1997
ΑΒΑΝΑ. -
Στην πιθανή ανακάλυψη του πτώματος του Ερνέστο Γκεβάρα, του "Τσε" της επανάστασης, αφιερώνει το χτεσινό πρωτοσέλιδό της η επίσημη κουβανική εφημερίδα "Γκράνμα", επιβεβαιώνοντας με κάποιο τρόπο την είδηση που ανακοίνωσαν οι Βολιβιανοί αξιωματούχοι.
Ομάδα εμπειρογνωμόνων από την Αργεντινή, τη Βολιβία και την Κούβα που βρίσκονται στη Βολιβία και αναζητούν το λείψανο του Τσε, ίσως πέτυχαν το στόχο τους. Το δημοσίευμα επιβεβαιώνει ότι από τα επτά πτώματα που βρέθηκαν κοντά στο αεροδρόμιο του Βαγιεγκράντε, κοντά στην πόλη Βιλαγκράντε, στη ζούγκλα της Νοτιοανατολικής Βολιβίας, το ένα είναι αναμφίβολα εκείνο του "ηρωικού αντάρτη".
Ο επικεφαλής της ομάδας των Κουβανών εμπειρογνωμόνων, ήταν κατηγορηματικός: "Από καθαρά επιστημονική άποψη, ο Τσε είναι μέσα σ' αυτό το λάκκο. Δεν πρόκειται για μια απλή προσωπική επιθυμία, που μπορεί να έχω ως Κουβανός, αλλά για μια επιστημονική πραγματικότητα", δήλωσε ο γιατρός Χόρχε Γκονσάλεθ, διευθυντής του Ινστιτούτου Ιατροδικαστικής της Κούβας. "Τα πτώματα βρίσκονταν σ' ένα λάκκο πλάτους τεσσάρων ως πέντε μέτρων, μήκους δέκα μέτρων(διαστάσεις λογικές αν σκεφτεί κανείς ότι σκάφτηκε με τρακτέρ) και βάθος τριών μέτρων", διευκρίνισε ο δρ. Γκονσάλες.
Οι ερευνητές έχουν βρει έξι σκελετούς και μεταξύ αυτών ένα κόκαλο με ίχνη φορμαλδεϋδης, που οι ειδικοί σκέπτονται ότι μπορεί να είναι του Τσε, ο οποίος συνελήφθη το 1967 από το στρατό της Βολιβίας και εκτελέστηκε.
Τριάντα χρόνια μετά τον θάνατό του, στις 12 Ιουλίου του 1997 η σωρός του μεταφέρθηκε στην Αβάνα της Κούβας. Χιλιάδες λαού με επικεφαλής τον Φιντέλ Κάστρο υποδέχθηκαν τον ήρωα της Επανάστασης. Ο Φιντέλ στον λόγο του είπε για τον παλιό του σύντροφο-συμπολεμιστή:
«Ο Τσε πολεμά και κερδίζει περισσότερες μάχες από ποτέ. Ευχαριστούμε, Τσε, για την ιστορία, τη ζωή και το παράδειγμα σου. Ευχαριστούμε που έρχεσαι να μας δώσεις δύναμη στο δύσκολο αγώνα που δίνουμε σήμερα προκειμένου να διατηρήσουμε τις ιδέες για τις οποίες εσύ πολέμησες τόσο σκληρά».
O Tσε ενταφιάστηκε με τιμές, μαζί με άλλους έξι συντρόφους του από την Βολιβία, στο Μαυσωλείο που χτίστηκε γι' αυτόν στην Σάντα Κλάρα της Κούβας, πόλη που κοντά της έδωσε σημαντική νικηφόρα μάχη το 1959.
Τα επόμενα 3 χρόνια στο μαυσωλείο μεταφέρθηκαν τα οστά και άλλων συντρόφων του, που βρέθηκαν σε ομαδικούς τάφους στην Βολιβία. Συνολικά βρίσκονται εκεί 23 αντάρτες. Τα πρώτα 12 χρόνια επισκέφθηκαν το μαυσωλείο περίπου 3,5 εκατομμύρια επισκέπτες από 100 χώρες.
Οι ενταφιασμένοι επαναστάτες είναι οι: Carlos Coello (Tuma), Alberto Fernandez Montes de Oca (Pacho), Orlando Pantoja Tamayo (Olo), René Martínez Tamayo (Arturo), Juan Pablo Navarro-Lévano Chang (El Chino), Simeon Cuba Sarabia (Willy), Haydee Tamara Bunke Bider (Tania), Manuel Hernández Osorio (Miguel), Mario Gutierrez Ardaya (Julio), Roberto Peredo Leigue (Coco), Aniceto Reinaga Cordillo (Aniceto), Francisco Huanca Flores (Pablito), Garvan Edilverto Lucio Hidalgo (Eustace), Jaime Arana Campero (Chapaco), Octavio de la Concepcion Pedraja (Moro), Julio César Méndez Korné (Nato), Apolinar Aguirre Quispe (Polo), Freddy Maimura Hurtado (Ernesto), Gustavo Manchin Hoed de Beche (Alejandro), Israel Reyes Sayas (Braulio), Juan Vitalio Acuña Nuñez (Joaquin), Moises Guevara Rodriguez (Moses), Walter Arencibia Ayala (Abel), Eliseo Reyes Rodriguez (Rolando), Antonio Sanchez Diaz (Marcos), Serapio Aquino Tudela (Serafin), Condori Casildo Varga (Victor), Jose Maria Martinez Tamayo (Papi), Restituto José Cabrera Flores (El Negro).
Τραγική ειρωνεία, ο δολοφόνος του Τσε, Μάριο Τεράν Σαλάσαρ, πέθανε το 2022 στην Βολιβία. Χρόνια πριν τον θάνατό του, με πλαστό διαβατήριο σε άλλο όνομα, φτωχός και τυφλός, έφθασε στην Κούβα. Ευεργετήθηκε από Κουβανούς γιατρούς που τον χειρούργησαν δωρεάν στα μάτια και ξαναβρήκε το φως του.
Ένας από τους γιούς του εκτελεστή, έστειλε ευχαριστήρια επιστολή στους γιατρούς που έγραφε:
"Θυμηθείτε αυτό το όνομα-Μάριο Τεράν-ένας άνδρας που εκπαιδεύτηκε για να σκοτώσει, μπορεί και πάλι να βλέπει, χάρη στους γιατρούς που ακολουθούν τις ιδέες του θύματός του!"
Σημ.1 "Η τέχνη του πολέμου" γράφτηκε από τον Κινέζο Σουν Τσου πριν 2,5 χιλιάδες χρόνια. Οι στρατηγικές και τακτικές μάχης που διδάσκει, πέρασαν στην Ιαπωνία τον 8ο μ.Χ. αιώνα. Στην Δύση-Γαλλία-μεταφράστηκε το βιβλίο το 1772. Στα Αγγλικά μεταφράστηκε το 1910. Στην Ελλάδα το βιβλίο έγινε γνωστό τις τελευταίες δυο δεκαετίες.
Πηγές για το παραπάνω κείμενο, ημερομηνίες-ονόματα-τοποθεσίες-ελήφθησαν από την εφημερίδα "Ριζοσπάστης" καθώς και από διάφορα άρθρα του διαδικτύου.
Α.Κ.Κ.
