«Μεσ’ τη Μεσόγειο» Ελληνο-Ιταλική πολιτιστική συνεργασία
Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας
Με την ονομασία «Μεσ’ στη Μεσόγειο» πραγματοποιήθηκε εκδήλωση από τον Μουσικό Σύλλογο Αγρινίου «Ορφέας» το βράδυ του Σαββάτου 9 Μάρτη στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. του Αγρινίου.
Δυο καταξιωμένοι-ο κάθε ένας στο όργανό του- καλλιτέχνες, ένας Έλληνας και ένας Ιταλός, συναντήθηκαν για πρώτη φορά επί σκηνής σε μια «ριψοκίνδυνη» για την έκβασή της μουσική εκδήλωση.
Δεν είχαν τον απαραίτητο χρόνο για να κάνουν τις απαραίτητες πρόβες, ήταν όμως και οι δύο έμπειροι στο είδος τους. Μου εκμυστηρεύτηκαν μετά την σπουδαία μουσική εκτέλεση ένα μυστικό της-καθώς αποδείχθηκε-άψογης συνεργασίας τους. Συμφώνησαν ότι θα συνεννοούνται με το βλέμμα σε κάθε δυσκολία συγχρονισμού που θα λαχαίνει στο παίξιμό τους! Και αυτό λειτούργησε τόσο τέλεια που κανείς δεν σκέφθηκε-πέρα από τον «Ορφέα» ίσως-ότι οι δυο πρωταγωνιστές της βραδιάς δεν είχαν μοιραστεί χρόνο προετοιμασίας για το πρόγραμμά τους.
Η εκδήλωση στο Αγρίνιο ήταν αποτέλεσμα μιας καλής συνεργασίας μεταξύ Ιταλών και Ελλήνων φίλων, που «τυχαία» συναντήθηκαν πριν κάμποσα χρόνια και τα «χνώτα τους» ταίριαξαν, γιατί είχαν κοινές πολιτιστικές προσδοκίες στην ζωή τους.
Μπορούμε να πούμε ότι τους ένωσε το κοινό DNA τους στις τέχνες και στον πολιτισμό που γεννήθηκε στην χώρα μας και αλληλο-επέδρασε με τον πολιτισμό της γειτονικής μας χώρας.
Φίλοι λοιπόν Αγρινιώτες και Ιταλοί, συμφώνησαν να διοργανώσουν μια εκδήλωση συνεργαζόμενοι. Σ’ αυτήν πρωταγωνίστησαν Έλληνες και Ιταλοί καλλιτέχνες και απλοί αλλά καλλιεργημένοι πνευματικά και με ευαισθησία στην καρδιά άνθρωποι.
Μέσα από την εκδήλωση ξεπήδησαν και θριάμβευσαν συναισθήματα συναδελφικότητας και αγάπης μεταξύ δυο Μεσογειακών λαών που τους ενώνει ο αρχαίος πολιτισμός που άκμασε στις χώρες μας πριν δεκάδες αιώνες.
Κάποιοι Άνθρωποι «τυχαία» συναντήθηκαν πριν κάμποσα χρόνια και ανέπτυξαν άδολη φιλία έχοντας κοινό παρονομαστή την αγάπη τους για την πατρίδα τους και σεβασμό για την πατρίδα του άλλου. Αγάπη για τον πολιτισμό, σε όλες του τις εκφάνσεις και ιδιαίτερα στην ποίηση και την Μουσική, που κυριάρχησαν στην εκδήλωση του Αγρινίου.
Ο Αγρινιώτης Στέφανος και η οικογένειά του, οι γείτονές μας από την Ιταλία Nino, Enzo, Vittorio και οι οικογένειές τους, καθώς και δεκάδες φίλοι τους από τις δυο χώρες, έδωσαν το ραντεβού τους στην διοργάνωση του «Ορφέα».
Η παρουσιάστρια κυρία Έβελυν Τριανταφύλλου ήταν η ιδανικότερη επιλογή για τον συντονισμό μιας τέτοιας απαιτητικής εκδήλωσης. Που την έφερε στο υψηλότερο στάδιο της επιτυχίας χάρις στο φυσικό της χαρισματικό ταλέντο και την πολυγλωσσία της.
Στην πέραν των τριών ωρών εκδήλωση που κυριάρχησε η Ελληνική και η Ιταλική γλώσσα στις ομιλίες των συντρόφων στα κοινά πολιτιστικά δρώμενα, ξεχωριστή ιδιαιτερότητα ήταν η απαγγελία του ποιήματος του Κωνσταντίνου Καβάφη «Ιθάκη» από τον Nino στα Ιταλικά από μνήμης.
Και η παράλληλη απαγγελία στα Ελληνικά από τον Εκπαιδευτικό και παλιό μέλος του «Ορφέα» Γιάννη Παπαγεωργίου στα Ελληνικά.
Την κατάμεστη αίθουσα του θεάτρου συμπαρέσυραν στους ρυθμούς της ποιοτικής μουσικής οι καταξιωμένοι καλλιτέχνες Μιχαήλάγγελος στην κιθάρα και Giulio Gianni (γιός του Nino) στο σαξόφωνο.
Πρώτα οι δυο τους, μετά ένας-ένας και στο τέλος και οι δυο τους μαζί, ενθουσίασαν το ακροατήριο που τους χειροκρότησε ασταμάτητα και τραγούδησε μαζί τους πολυαγαπημένα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη.
Ο Δήμαρχος Αγρινίου χαιρέτισε την εκδήλωση και απένειμε τιμητική πλακέτα στον Ιταλό σαξοφωνίστα Giulio Gianni. Αντίστοιχη αναμνηστική πλακέτα απένειμε η Πρόεδρος του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. κυρία Μαρία Παπαγεωργίου στον Έλληνα κιθαρίστα Μιχαήλάγγελο Νιάρχο.
Λεπτή και συναισθηματικά φορτισμένη χειρονομία ήταν, μετά το πέρας της εκδήλωσης, η επίδοση από τον Στέφανο έργου τέχνης του Αγρινιώτη εικαστικού Θανάση Βαλαώρα, στον Ιταλό επιστήμονα Nino που επισκέπτεται την χώρα μας επί σαράντα χρόνια!
Το έργο είναι η προσωπογραφία του Ποιητή της «Ιθάκης» Κ. Καβάφη, που ο καλλιτέχνης με απαράμιλλή παραστατικότητα ζωγράφησε πάνω σε 150χρονο πυρότουβλο που πετάχτηκε στα μπάζα, από κατεδάφιση γνωστού Αγρινιώτικου αρχοντικού!
Ήταν μια μεγάλη έκπληξη του Nino, που όταν «ξαναβρήκε» την φωνή του ευχαρίστησε τον Στέφανο και του είπε ότι κι εκείνος συντονισμένος στο ίδιο «μήκος κύματος» σκέψης μαζί του, του έφερε από την Ιταλία μια έκδοση των ποιημάτων του Καβάφη στα Ιταλικά!
Για να τους καταλάβουμε καλύτερα και να νοιώσουμε τα συναισθήματά τους που τους οδήγησαν σε αυτή την καταπληκτική μουσικο-ποιητική τρίωρη παρουσίαση στο Αγρίνιο, ας διαβάσουμε τα λόγια τους που είπαν ο κάθε ένας στην αρχή της εκδήλωσης.
Πρώτα η παρουσιάστρια καλωσόρισε τους καλεσμένους στην γεμάτη αίθουσα με τα λόγια:
«Κυρίες και κύριοι Καλησπέρα σας Καλώς ήρθατε σε μια ιδιαίτερη μουσική βραδιά που όπως ήδη θα καταλάβατε από τον τρόπο που ξεκίνησε είναι δίγλωσση. Για να τιμήσουμε τους καλεσμένους μας οι περισσότεροι από τους οποίους ήρθαν από Ιταλία συγκεκριμένα για αυτή την βραδιά θα ξεκινάμε την όποια παρουσίαση στην γλώσσα τους. Γι’ αυτό σας ζητώ την αμέριστη προσοχή σας, την συμμετοχή σας (κυρίως στο χειροκρότημα) αλλά και την κατανόησή σας.
Χρησιμοποίησα νωρίτερα την λέξη ιδιαίτερη, ιδιαίτερη μουσική βραδιά όχι μόνο γιατί είναι δίγλωσση ή γιατί ενώνει μουσικά δύο λαούς αλλά επίσης γιατί αποτελεί μέρος μιας ιδιαίτερης, μιας όμορφης ιστορίας που μόλις γίναμε μέρος της. Μια ιστορία που ξεκίνησε πριν χρόνια, ΤΥΧΑΙΑ, και που θα μας την διηγηθούν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές. Ένας εξ αυτών, είναι ο συμπατριώτης μας o κύριος Στέφανος Κακαβούλας, βασικό μέλος του Ορφέα, του αρχαιότερου πολιτιστικού συλλόγου της πόλης μας ο οποίος, είναι και ο διοργανωτής της βραδιάς.
Η αδιάλειπτη, αιώνια ίσως θα λέγαμε, διαδρομή του Ορφέα όλα αυτά τα χρόνια μας δείχνει πώς η μουσική, μέσα στους αιώνες, παραμένει μια ζωτική δύναμη που συνεχώς εμπλουτίζει την κοινωνική και πολιτιστική μας ζωή. Ακολουθώντας λοιπόν αυτή την παράδοση, αυτό τον δρόμο, απόψε έχουμε την τιμή να παρουσιάσουμε δύο εκπληκτικούς καλλιτέχνες, δύο εξαιρετικούς μουσικούς που αποτελούν και αυτοί με την σειρά τους μέρος αυτής της υπέροχης ομάδας. Τον διακεκριμένο Έλληνα κιθαρίστα Μιχαηλάγγελο Νιάρχο, και τον Ιταλό εξαίρετο σαξοφωνίστα Giulio Gianni οι οποίοι θα μας δείξουν πώς η μουσική μπορεί να ξεπεράσει τα πολιτισμικά εμπόδια, ενώνοντας τους ανθρώπους με φιλία και αμοιβαία εκτίμηση.
Αυτή η βραδιά θα μας επιτρέψει να έρθουμε κοντά, όχι μόνο ως θεατές αλλά και ως φίλοι ενωμένοι μέσα από αυτή την παγκόσμια γλώσσα που είναι η μουσική. Μάλιστα, γνωρίζοντας αυτή την υπέροχη ομάδα φίλων, πιστεύω πως θα τους αισθανθούμε τόσο κοντά ώστε να νιώσουμε μέρος της παρέας τους . Και αν λάβουμε υπόψιν μας το Ιταλικό ρητό, την Ιταλική παροιμία, "Όποιος βρει έναν φίλο, βρίσκει έναν θησαυρό", πιστεύω πως στο τέλος της παράστασης θα αισθανθούμε πλουσιότεροι συναισθηματικά.»
Κάλεσε πρώτον τον κύριο Θέμη Γαμβρούλη, Πρόεδρο του «Ορφέα που είναι ο παλιότερος Μουσικός Σύλλογος του Αγρινίου για να ανοίξει την βραδιά.
ΟΜΙΛΙΑ ΘΕΜΗ ΓΑΜΒΡΟΥΛΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΟΡΦΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
«Εκλεκτοί Προσκεκλημένοι - Αγαπητοί Συμπολίτες
Σας καλωσορίζουμε στη ζεστή αίθουσα του Δημοτικού μας Θεάτρου που την κάνει πιο ζεστή η δική σας πολυπληθής παρουσία.
Καλώς ήρθατε σε ένα μοναδικό ταξίδι που θα αγκαλιάσει με θερμη τις αισθήσεις μας.
Απόψε θα μιλήσουν στις ψυχές μας οι νότες του σαξοφώνου του Gulio και οι χορδές της κιθάρας στα δάκτυλα του Μιχαηλάγγελου.
Μέσα από μια εμβληματική συνεύρεση δυο χαρισματικών ανθρώπων των δυο λαών.
Μιας συνεύρεσης τυχαίας αλλά αναγκαίας, για την οποία θα μιλήσουν ο Nino και ο Στέφανος.
Απόψε αγαπητοί συμπολίτες γίνονται σύμβολα και μας μεταφέρουν όχι μόνον η τέχνη και η μουσική, αλλά και οι κοινοί κώδικες, οι κοινές ρίζες, η ταυτόσημη αισθητική, η αγάπη, η φιλία, το ατόφιο ειλικρινές συναίσθημα υπέροχων ανθρώπων των δυο λαών που μπορεί μια στιγμή της ιστορίας να τους έφερε απέναντι, αλλά ποτέ δεν ξέχασαν τις πανανθρώπινες αξίες της συναδέλφωσης και τους βαθύρριζους δεσμούς τους, γεγονός που αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο.
Αξιαγάπητοι και ανεκτίμητοι φίλοι Gulio, Nino, Enzo, Vittorio είναι μεγάλη τιμή που είστε απόψε μαζί μας.
ΚΑΡΙ ΑΜΙΤΣΙ ΜΠΕΝΒΕΝΟΥΤΙ ΝΕ ΛΑ ΝΟΣΤΡΑ ΤΣΙΤΑ»
-----ο-----
Και στα Ιταλικά η ομιλία του Προέδρου του "Ορφέα"
Cari concittadini! Cari amici!
Vi diamo il benvenuto nel nostro accogliente teatro comunale che lo fa più caloroso la vostra massiccia presenza in un viaggio musicale che abbraccerà I vostri sensi. Stasera parlerano nelle nostre anime, le note del sassofono di Giulio e le corde della chitarra di Michaelangelo. Con questo emblematico incontro di due carismatici artisti e di due popoli. Un incontro casuale ma necessario per di cui vi parleranno Nino e Stefanos.
Stasera cari amici diventano simboli e ci trascinano attraverso non solo l'arte e la musica, ma anche le comuni radici, la stessa estetica, la sincera amicizia e la reciproca empatia tra due popoli che, sebbene in un periodo storico si siano trovati su fronti opposti, non hanno mai dimenticato i valori della fraternità, la realtà e le comuni radici storiche che costituiscono un fenomeno unico nel mondo contemporaneo. Vorrei esprimere di cuore un calorosissimo ringraziamento ai nostri amici venuti dall'Italia in modo del tutto disinteressato, a titolo gratuito. Siamo profondamente grati per la loro amicizia e supporto.
A questo punto, vorrei invitare sul palco il Sindaco della nostra città Γιωργος Παπαναστασίου, per arricchire questa serata con la sua presenza.
-----ο-----
Ακολούθησε ο χαιρετισμός του Δημάρχου Αγρινίου κυρίου Γεωργίου Παπαναστασίου.
ΟΜΙΛΙΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
«Κυρίες και κύριοι,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι μας, Καλωσορίζω στο Αγρίνιο δύο καλλιτέχνες οι οποίοι με την τέχνη τους αγγίζουν βαθιά την ψυχή μας. Ο Τζούλιο Τζιάνι και ο Μιχαηλάγγελος Νιάρχος μας προσκαλούν σε ένα ξεχωριστό ταξίδι, σε μια περιπλάνηση στις μουσικές της Μεσογείου, σε γνώριμους ήχους της «γειτονιάς» μας. Σε μελωδίες ποτισμένες από το ζεστό κλίμα και την αύρα των λιμανιών της Μεσογείου. Όχημα για αυτήν την εξαιρετική εκδήλωση είναι ένας ιστορικός μουσικός σύλλογος της πόλης, ο ΟΡΦΕΑΣ. Ο αρχαιότερος πολιτιστικός σύλλογος του Αγρινίου, παραμένει μέχρι σήμερα πρωταγωνιστής της αρμονίας.
Φημισμένοι μαέστροι, καταξιωμένοι καλλιτέχνες και ρομαντικοί Αγρινιώτες έχτισαν τον μύθο του μουσικού μας Συλλόγου. Αγαπητοί φίλοι, Ο πολιτισμός είναι πάντα μια τεράστια δύναμη που ενώνει τους λαούς και αγκαλιάζει τα σύνορα. Το Αγρίνιο γίνεται φιλόξενος αποδέκτης και υποδέχεται με ξεχωριστή χαρά την μουσική σας πρόταση. Με την ευχή η σημερινή εκδήλωση να είναι μόνο η αρχή, σας ευχαριστούμε και είμαστε έτοιμοι να σας απολαύσουμε».
Και στα Ιταλικά η ομιλία του Δημάρχου Αγρινίου.
Signori e signore
Do il benvenuto ad Agrinio a due artisti i quali con la loro arte toccerano profondamente le nostre anime.
Giulio Giani e Michelangelo Niarchos ci invitano in un particolare viaggio, un'avventura musicale del Mediteraneo, con suoni familiari delle nostre due civiltà. Ci accompagneranno con melodie alimentate dal caldo clima e la brezza dei porti del Mediteraneo. Veicolo per questa eccezionale serata e lo storico club di ORFEA di Agrinion.
Il più vecchio, il più storico club culturale e musicale della nostra città che è fino ad oggi il principale attore dell'armonia, famosi maestri e romantici Agrinioti hanno costruito la sua fama.
Cari amici! La cultura è sempre una grande forza che unisce i popoli e abbraccia i confini. Agrinio riceve con gratitudine la vostra proposta musicale augurandoci che sia solo l'inizio di nuove iniziative culturali.
Vi ringraziamo e siamo pronti a goderci la serata.
-----ο-----
Ακολούθησε ο Ιταλός καθηγητής Πανεπιστημίου Nino GIANNI.
«Τίποτε δεν συμβαίνει τυχαία μα όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο και αναγκαιότητα.
Είναι αυτό που υποστήριζε ο Λεύκιπος πριν, και ο Δημόκριτος αργότερα, γεννημένοι στα Άβδηρα της Θράκης περίπου 2500 χρόνια πριν.
Το 1965, στον Ζακ Μονό (Jacques Monod), Γάλλο βιολόγο δόθηκε το ΝΟΒΕL ιατρικής για τις έρευνές του στο θέμα «τυχαίο και αναγκαιότητα». (Σημ. 1η)
Έτσι κι απόψε δεν είναι τυχαίο που εμείς είμαστε εδώ, παρότι όλο αυτό δημιουργήθηκε από καθαρή σύμπτωση.
Το τυχαίο, που με τρόπο ορμητικό γίνεται αναγκαιότητα. Σχεδόν μια ατιθάσευτη ανάγκη την οποία νοιώσαμε όσοι από εμάς σκεφθήκαμε και
θελήσαμε να πραγματοποιήσουμε αυτή τη βραδιά συνάντησης, να βρεθούμε μαζί, να ζήσουμε και να μοιραστούμε κοινές αγάπες, ίδιους προσανατολισμούς και καινούργιες κινήσεις.
Η τύχη όρισε και τη σωστή στιγμή το Μάϊο του 2021 στο σωστό μέρος, ένας ιδιαίτερος άνθρωπος, ο Στέφανος, Ελληνας κι αυτός όπως ο Λεύκιπος και ο Δημόκριτος περιεργαζόταν τις πινακίδες των 2 scooter και μια Vespa που ξεκουράζονταν και γεύονταν την αύρα και το γαλάζιο της θάλασσας στο ψαροχώρι του Άστακού.
Ήταν ακριβώς η Vespa που τράβηξε την προσοχή του καθότι η Ιταλική πινακίδα όριζε την ηλικία της 1965 και την Επαρχία Ragusa της Σικελίας.
Η έκπληξη μεταβλήθηκε σε θαυμασμό αναμειγμένη με δυσπιστία. Τέλος η μεγάλη περιέργεια τον ανάγκασε να περιμένει να δει ποιοι ήταν οι ιδιοκτήτες αυτών των δίτροχων που ήταν φορτωμένα με τις τσάντες και άλλα απαραίτητα εφόδια για το ταξίδι.
Θυμόμαστε πολύ καλά, ο Enzo o Vittorio και εγώ ο Nino πως δεχθήκαμε την /εκρηκτική διάθεση του Στέφανου γι’ αυτή την επικοινωνία.
Μείναμε σχεδόν για 2 ώρες συζητώντας και επικοινωνώντας αυθόρμητα έτσι όπως μόνο οι Μεσογειακοί Λαοί καταφέρνουν να επικοινωνούν.
Γεννήθηκε έτσι μια φιλία που στέριωσε στο χρόνο ενισχυμένη με τις αρχές της αμοιβαίας εκτίμησης, αμοιβαίας ανάγκης επικοινωνίας και ειλικρίνειας.
Ξαναειδωθήκαμε στη Σικελία και στην Ελλάδα στα επόμενα ταξίδια μας, εντυπωσιασμένοι από τον νεανικό/παιδικό αυθορμητισμό του για την συντροφιά μας στην οποία προστέθηκαν ο Gianni και ο Pino, 2 Σικελοί φίλοι μας.
Μερικούς μήνες πριν, Τυχαία, Τη σωστή στιγμή, Το σωστό χρόνο ο ήχος των χορδών μιας κιθάρας στους πρόποδες της Ακρόπολης μπροστά στο Ηρώδειο αιχμαλώτισαν τις ψυχές μας, τις δικές μας καρδιές.
Γνωρίσαμε έτσι τον έξοχο κιθαρίστα Μιχαηλάγγελο και διατηρήσαμε με περηφάνεια τη γνωριμία κλείνοντας την στο συρτάρι των πιο ωραίων αναμνήσεών μας.
Τον βιντεοσκοπήσαμε, συνεχίσαμε την επικοινωνία και τον συμπεριλάβαμε σ’ αυτή μας την επιθυμία προκειμένου να μας ενώσει στη μοναδική γλώσσα της μουσικής.
Είναι λοιπόν στη μουσική που θέλουμε να δώσουμε χώρο και χρόνο σε μια κιθάρα στα χέρια του δεξιοτέχνη Μιχαηλάγγελου προσθέτοντας ένα άλλο όργανο, το σαξόφωνο.
Στο σαξόφωνο δεν φτάνουν τα δάκτυλα να εκτελέσουν μια νότα μα χρειάζεται ο άνεμος το φύσημα που στο σαξόφωνο θα δώσει ο Giulio, γιός του Nino, και αυτός εδώ τυχαία, μα στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή.
Ευχόμαστε και είμαστε βέβαιοι ότι όλοι εσείς οι καλεσμένοι μας θα απολαύσετε αυτό το ταξίδι μας που είναι και δικό σας, χάρη στα λόγια του Κώστα Καβάφη στο αθάνατο ποίημά του «Ιθάκη».
Και η ομιλία του Νίνο στα Ιταλικά.