Τοξοβολία στις αποθήκες Παπαστράτου-Έναρξη νέας σεζόν για τους τοξότες του Αγρινίου
Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας
Ένα νέο ξεκίνημα-παράλληλα με την νέα σχολική χρονιά-έγινε την Κυριακή 17 Σεπτέμβρη για τους τοξοβόλους στο Αγρίνιο.
Το Αθλητικό Σωματείο Τοξοβολίας «Πάνδαρος 2» στο Αγρίνιο, με την συνδρομή του Δήμου, απηύθυνε πρόσκληση σε νέα μέλη αλλά και σε παλιά που για διάφορους λόγους σταμάτησαν, να γραφτούν στο Σωματείο και να συμμετάσχουν στο άθλημα.
Όλοι, οι παλιότεροι τουλάχιστον, παίξαμε μικροί με αυτοσχέδια τόξα και βέλη. Πριν 60 χρόνια, στην συνοικία Καπέλλα στο Αγρίνιο, σε μια μεγάλη αλάνα που υπήρχε μπροστά από το παραμυθένιο σπίτι του φίλου μου και συμμαθητή Γιάννη Παπαγεωργίου,
καθημερινώς ρίχναμε τα βέλη μας σε αυτοσχέδιους στόχους. Για εκείνες τις παλιές ευτυχισμένες στιγμές μιλάμε κάθε φορά που θα συναντηθούμε, όλα τα άλλα θέματα ωχριούν μπροστά στις τοξοβολικές μας αναμνήσεις…
Πολλοί από μας τους «τυχερούς» που παίζαμε στις αλάνες και είχαμε την απεριόριστη ευρυχωρία χώρου, θα θέλαμε τα παιδιά και τα εγγόνια μας να ζούσαν και λίγες στιγμές μακριά από τα κινητά τους και τα ηλεκτρονικά παιγνίδια. Ένα «διάλειμμα» από την «ηλεκτρονική» καθημερινότητα, σίγουρα θα τους έκανε καλό. Η τοξοβολία και ο τρόπος που σήμερα διεξάγεται, με ασφαλή μέσα και κανόνες, δίνει πολλά προτερήματα στα νέα παιδιά.
Η εξάσκηση και η συμμετοχή σε αγώνες τοξοβολίας είναι μία αναβαθμισμένη μορφή αθλητισμού. Είναι Ολυμπιακό άθλημα από το 1900, με μόνιμη καθιέρωση από το 1972.
Λάτρης από μικρός της τοξοβολίας, δεν έχασα την μοναδική στην ζωή μου ευκαιρία, να παρακολουθήσω οικογενειακώς στο Παναθηναϊκό στάδιο τους αγώνες
τοξοβολίας των Ολυμπιακών αγώνων στην
Αθήνα το 2004. Δυστυχώς η γυναίκα μου είχε ατύχημα λίγες μέρες νωρίτερα όταν στην Πανελλήνια Ορειβατική Συνάντηση στην Δρακολίμνη της Γκαμήλας, (πάνω από το Πάπιγκο) από πέτρα που κύλησε έσπασε το πόδι της...Η γραμματέας του Ορειβατικού συλλόγου Αγρινίου κυρία Κική Ιωακειμήδη πρόσφερε πρώτες βοήθειες και ο γιός μου "πέταξε" κυριολεκτικά στο μικρό Πάπιγκο και γύρισε με έναν Αλβανό και δυο σαμαρωμένα μουλάρια και την κατεβάσαμε από το βουνό. Στα Γιάννενα έβαλε νάρθηκα και στο παλιό νοσοκομείο Αγρινίου ο φίλος μου διευθυντής της Ορθοπεδικής Δρ. Νίκος Ρούσσης έκανε την εγχείρηση σύνδεσε το κόκαλο με σίδηρο και έκανε την θεραπεία. Όλους όσους τότε βοήθησαν θερμά τους ευχαριστούμε οικογενειακώς. Τα αχρησιμοποίητα εισιτήρια της Μαρίας για τους Ολυμπιακούς μας έμειναν ενθύμια.
Το απόγευμα της Κυριακής στο μεγάλο προαύλιο των καπναποθηκών Παπαστράτου στο κέντρο του Αγρινίου, ο πρόεδρος, το Δ.Σ. και μέλη του Σωματείου έκαναν το ξεκίνημα της νέας περιόδου τοξοβολίας.
Ο Πρόεδρος κύριος Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, ο ταμίας κύριος Λάμπρος Φαρμάκης και η Γραμματέας κυρία Χριστίνα Σωτηροπούλου μίλησαν στους συγκεντρωμένους στον χώρο επισκέπτες, κυρίως γονείς που ήρθαν οι περισσότεροι μαζί με τα παιδιά τους για να πληροφορηθούν και να δουν από κοντά πως διεξάγεται η τοξοβολία
Σε όλους που παραβρέθηκαν στον χώρο μοιράστηκε έντυπο υλικό με πληροφορίες σχετικά με το σπορ, ακόμα και για τις οικονομικές δαπάνες που ίσως απαιτηθούν, όταν ο αθλούμενος νέος-νέα θελήσει να αποκτήσει δικό του τόξο, βέλη και διάφορα άλλα χρήσιμα στην τοξοβολία εξαρτήματα.
Στην κατατοπιστική κυρίως εκδήλωση του «Πάνδαρος ΙΙ», παραβρέθηκαν και χαιρέτησαν την έναρξη της σεζόν από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος ο Αντιπεριφερειάρχης Βιώσιμης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κύριος Λάμπρος Δημητρογιάννης και από τον Δήμο Αγρινίου η αρμόδια για θέματα Παιδείας Πολιτισμού και Αθλητισμού κυρία Μαρία Παπαγεωργίου.
Επιγραμματικά αναφέρω τα οφέλη της τοξοβολίας όπως αναγράφονται στο πληροφοριακό έντυπο.
ü Η τοξοβολία ωθεί τους αθλούμενους σε ανώτερους προσωπικούς στόχους. Διδάσκει εσωτερική πειθαρχία, ακρίβεια και συγκέντρωση βολών.
ü Με την προπόνηση και τις ικανότητες που σιγά-σιγά αποκτούνται αυξάνει η αυτοπεποίθηση του αθλητή.
ü Διαπλάθει ευέλικτο σώμα, αναπτύσσει την αντοχή, την δύναμη, την ευλυγισία και την ισορροπία.
ü Διαπλάθει αθλητικό φρόνημα και ομαδικότητα.
ü Προσφέρει μάθηση για την ασφάλεια του αθλητή και της ομάδας του.
ü Αναβαθμίζει την ψυχραιμία και μέσω αυτής την αθλητική πρόοδο.
ü Εξασκεί και οπλίζει με υπομονή και επιμονή.
Αυτά και πολλά άλλα ωφέλιμα προτερήματα αναπτύσσονται στον κάθε άνθρωπο που θα ασχοληθεί στον ελεύθερο χρόνο του με την τοξοβολία. Σίγουρα δεν είναι χαμένος χρόνος. Τα αποτελέσματα ο καθένας τα διακρίνει άμεσα στον εαυτό του από την ώρα που θα ρίξει την πρώτη του βολή με ένα τόξο. Την στιγμή που το βέλος φύγει για τον στόχο, ο αθλούμενος έχει κάνει το πρώτο βήμα σε κάτι άγνωστο μέχρι τότε πεδίο δραστηριότητας. Ξέρει πλέον ότι μπορεί κι αυτός να γίνει ένας τοξότης!
Ο Δήμος Αγρινίου από χρόνια τώρα έχει αγκαλιάσει το άθλημα της τοξοβολίας με ιδιαίτερη στοργή. Έχει παραχωρήσει χώρους στεγασμένους και ασφαλείς για την εκπαίδευση. Οι εκπαιδευτές είναι και οι ίδιοι αθλητές. Πολλά μέλη του σωματείου έχουν συμμετάσχει με επιτυχίες σε αγώνες, πήραν μετάλλια και διακρίσεις.
Ένα από τα βασικά αβαντάζ της τοξοβολίας είναι ότι δεν έχει ηλικιακούς περιορισμούς. Μπορούν να συμμετάσχουν άτομα όλων των ηλικιών, στα αντίστοιχα ηλικιακά τμήματα.
Η τοξοβολία από την εμφάνισή της πριν χιλιάδες χρόνια έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιβίωση του ανθρώπου στον πλανήτη.
«Ανακαλύφθηκε»
σε διαφορετικές ηπείρους και ανά τους αιώνες τελειοποιήθηκε φθάνοντας σε
επίπεδα απίστευτα. Μύθοι λένε ότι Άραβες στον Μεσαίωνα έριχναν τα βέλη τους ένα μίλι μακριά. (1.600 μέτρα). Ρίχνανε από καθιστή στάση, πατούσαν το τόξο με τα δυο τους πόδια και τραβούσαν την χορδή με τα δυο τους χέρια ρίχνοντας το βάρος του σώματος τους πίσω.
Στον αιώνα μας το τόξο πλέον χρησιμοποιείται για κυνήγι σε κάποιες χώρες από «ρομαντικούς» λάτρεις του παρελθόντος. Πιστεύουν-και δίκαια-ότι το θήραμα θα πρέπει να έχει και κάποια ελπίδα επιβίωσης…Ενώ οι κυνηγοί με τις…οκτάσφαιρες καραμπίνες δεν του δίνουν καμία ευκαιρία…(στην Ελλάδα απαγορεύεται το κυνήγι με τόξο). Αλλά βασικά σήμερα το τόξο χρησιμοποιείται κυρίως στην τοξοβολία που είναι ένα πολύ δημοφιλές σπορ και αγώνισμα.
Όπως κάθε άθλημα έχει τους δικούς του ήρωες. Στα γνωστά σε όλους σπορ όπως το ποδόσφαιρο οι αθλητές είναι γνωστοί και δημοφιλείς.
Σε κάποια άλλα, όπως στην τοξοβολία, τους αθλητές-θρύλους τούς γνωρίζουν μόνο όσοι ασχολούνται με το άθλημα. Για παράδειγμα ο Βέλγος Χούμπερτ φαν Ινις.
Πρωτάκουσα γι' αυτόν το 1972-73 που σύχναζα σε ένα μπαρ στο προάστειο Wolvertem των Βρυξελλών. Εκεί στο πίσω μέρος δίπλα στις τουαλέτες υπήρχε μία στενόμακρη αίθουσα με βάθος γύρω στα 40 μέτρα και πλάτος περίπου 8.
Μέρα και νύχτα καθημερινά μπαινόβγαιναν άνδρες και γυναίκες. Τα Σαββατοκύριακα πολλοί πελάτες παίρνανε τις κανάτες με τις μπύρες τους και "χάνονταν" για ώρες από το μπαρ.
Την τρίτη μέρα από περιέργεια μπήκα στην αίθουσα περνώντας την δίφυλλη είσοδο.
Μπαίνοντας στο κατώφλι έμεινα με το στόμα ανοιχτό! Περίπου δέκα άτομα κρατούσαν τόξα και άλλοι έριχναν σε φωτισμένο στόχο στο βάθος της αίθουσας και άλλοι συζητούσαν πίνοντας όρθιοι τις μπύρες τους. Όλοι γύρισαν και με κοίταξαν με σχετική απορία, ήμουν "μαλλιάς", άγνωστος και...ξένος!
Η πανέμορφη 18άρα κόρη του μπάρμαν με πλησίασε γελαστή, με πήρε από το χέρι και πήγαμε σε μια γωνία. Μου εξήγησε για την αίθουσα, τον πατέρα της που ήταν τοξοβόλος, το χόμπι των πελατών και την αγάπη τους για την τοξοβολία. Πάντα καλόκαρδα γελαστή μου είπε ότι είχε σκοπό την επόμενη φορά που θα πήγαινα στο μαγαζί, όταν θα έπαιρνα την μπύρα μου, να με ρώταγε αν θέλω να πάω στην πίσω αίθουσα αντί να καθίσω στο μπαρ.
Οι Βέλγοι είναι πολύ φιλόξενος λαός και οι καλύτεροί μου φίλοι, κάποιοι έφυγαν δυστυχώς, είναι Φλαμανδοί, ζουν στην Αμβέρσα και άλλες πόλεις της Φλάνδρας.
Η κοπέλα με σύστησε σαν Έλληνα στους τοξοβόλους και εκείνοι με καλοδέχθηκαν στην παρέα τους. Όταν τους είπα ότι από μικρός έφτιαχνα τόξα και βέλη, μου έδωσαν και έριξα με τα δικά τους.
Η ώρα πέρασε και κατά τις δέκα το βράδυ μπήκε στην αίθουσα ο φίλος μου Zerar Sabbe που ήρθε όπως κάθε βράδυ να πιούμε την τελευταία-για μένα-πίλσια πριν πάμε στο σπίτι του για δείπνο. Ο Ζεράρ παντρεμένος με την συχωριανή μου Ευδοξία Μπρέσιακα άλλαξε το...ωράριο του δείπνου και αντί στις έξι το απόγευμα που στην δυτική Ευρώπη δειπνούν, είχε προσαρμοστεί στην Ελληνική συνήθεια για το δείπνο, και πολλά άλλα.
Έκτοτε πάντα έπαιρνα την μπύρα μου και από τις επτά μέχρι τις δέκα θαύμαζα τα διαφορετικά ποικίλα τόξα και βέλη που οι εραστές της τοξοβολίας είχαν μόνιμα κρεμασμένα στους τοίχους της αίθουσας. Παίρνανε τα τόξα τους και κρεμάγανε τα παλτά και καπέλα τους.
Και για την ιστορία, η όμορφη γελαστή κοπέλα του μπάρμαν που με τα χρόνια ξέχασα το όνομά της, είχε φίλο έναν νεαρό αθλητή της τοξοβολίας που συμμετείχε σε αγώνες.
(Σημ. 1η) Ο Χούμπερτ φαν Ινις είναι άγνωστος στο ευρύ φίλαθλο κοινό, δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο και στο Βέλγιο. Ο Φαν Ινις έχει κατακτήσει τα περισσότερα μετάλλια στην ιστορία της ολυμπιακής τοξοβολίας, ενώ, 94 χρόνια μετά την κατάκτηση της τελευταίας του διάκρισης, παραμένει ο Βέλγος με τα περισσότερα ολυμπιακά μετάλλια.
Ο Χούμπερτ φαν Ινις γεννήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 1866. Η οικογένειά του δεν ήταν πλούσια. Έτσι, για να βοηθήσει οικονομικά τους γονείς του από μικρή ηλικία, ακολούθησε το επάγγελμα του γαλατά. Είχε ένα μικρό ξύλινο κάρο, το οποίο έσερνε ένας σκύλος. Ο μικρός Χούμπερτ ξυπνούσε πολύ νωρίς κάθε πρωί γιατί έπρεπε να προλάβει να μοιράσει το γάλα σε χωριά που βρίσκονταν τριγύρω από τις Βρυξέλλες.
Στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα η τοξοβολία ήταν στο Βέλγιο κάτι σαν εθνικό άθλημα. Όλα τα παιδιά είχαν τα δικά τους τόξα και στον ελεύθερό τους χρόνο έκαναν προπόνηση ή διοργάνωναν ερασιτεχνικούς αγώνες. Ο Χούμπερτ Φαν Ινις λάτρευε το άθλημα. Έπρεπε, όμως, να βοηθάει και τους γονείς του. Καθημερινά μοίραζε το γάλα και, όταν τελείωνε από την εργασία του, είχε εκπαιδεύσει τον σκύλο του να επιστρέφει μόνος του στο σπίτι σέρνοντας και το κάρο με τις άδειες φιάλες. Ο πιτσιρικάς είχε μαζί του το τόξο του και πήγαινε όπου μπορούσε να ασκηθεί. Ήταν, μόλις, 16 ετών όταν πήρε μέρος σε ένα τουρνουά και νίκησε Βέλγους και Ολλανδούς αθλητές, οι οποίοι ήταν κατά πολλά χρόνια μεγαλύτεροί του.
Στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες (1896) η τοξοβολία δεν είχε συμπεριληφθεί στο Ολυμπιακό Πρόγραμμα. Μπήκε για πρώτη φορά στη διοργάνωση του Παρισιού (1900). Ο Χούμπερτ φαν Ινις ζούσε μόνο γι’ αυτήν τη στιγμή. Ήταν 34 ετών, αλλά σε αυτό το άθλημα η ηλικία δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο. Στις 14 Αυγούστου 1900, ο τοξότης αγωνίστηκε σε τέσσερα διαφορετικά αγωνίσματα. Κατέκτησε δύο πρωτιές, μία δεύτερη θέση και μία τέταρτη. Στις διοργανώσεις του 1896 και του 1900 ο πρώτος Ολυμπιονίκης έπαιρνε αργυρό μετάλλιο. Η καθιέρωση των χρυσών – ασημένιων – χάλκινων χρονολογείται από τους Ολυμπιακούς του 1904. Βέβαια, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή έχει αναγνωρίσει ως χρυσούς Ολυμπιονίκες και τους νικητές πριν από το 1904.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σεντ Λούις, στην τοξοβολία διεξήχθησαν έξι αγωνίσματα αλλά μόνο με αθλητές από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ενώ για πρώτη φορά αγωνίστηκαν και γυναίκες. Το 1908, στο Λονδίνο, τα αγωνίσματα μειώθηκαν σε τρία, από τα οποία το ένα ήταν για γυναίκες. Ο Βέλγος Ολυμπιονίκης δεν συμμετείχε σε καμιά από τις δύο διοργανώσεις. Το 1912, στη Στοκχόλμη, δεν διεξήχθησαν καθόλου αγώνες τοξοβολίας.
Ο Χούμπερτ φαν Ινις εκείνα τα χρόνια προσπαθούσε να επιβιώσει – τόσο αυτός όσο και η οικογένεια που είχε δημιουργήσει. Οι ολυμπιακές του διακρίσεις τον βοήθησαν να καθιερωθεί στον χώρο του αθλήματος. Έτσι, σιγά σιγά έφτιαξε ένα εστιατόριο στις Βρυξέλλες, το οποίο συνδύαζε το φαγητό με τον αθλητισμό. Διέθετε χώρους για μπόουλινγκ και, φυσικά, για τοξοβολία. Στις αίθουσές του καθημερινά συγκεντρώνονταν δεκάδες Βέλγοι όχι μόνο για να φάνε αλλά, περισσότερο, για να δουν τον διάσημο συμπατριώτη τους να ασχολείται με το αγαπημένο του άθλημα. Ο Χούμπερτ μπορεί να είχε ξεπεράσει τα 50, αλλά, όταν έπιανε στα χέρια του το τόξο, έμοιαζε με έφηβο.
Ο θρίαμβος της Αμβέρσας
Tο 1920, οι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν στην Αμβέρσα. Οι Βέλγοι ως λάτρεις της τοξοβολίας επανάφεραν το άθλημα στο ολυμπιακό πρόγραμμα και, μάλιστα, με 10 αγωνίσματα, μόνο για άνδρες. Ο Χούμπερτ φαν Ινις ήταν 54 ετών, αλλά ελάχιστοι μπορούσαν να τον συναγωνιστούν στο άθλημα με τα βέλη. Στο… διαμαντένιο λιμάνι του Βελγίου, οι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν από τις 20 Απριλίου έως τις 12 Σεπτεμβρίου 1920. Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε η σημαία με τους πέντε ολυμπιακούς κύκλους και εκφωνήθηκε ο όρκος των αθλητών.
Η προσπάθεια του Χούμπερτ φαν Ινις για την επιστροφή στις ολυμπιακές διακρίσεις ξεκίνησε στις 26 Απριλίου. Μαζί με τους υπόλοιπους Βέλγους αθλητές κατέκτησαν ασημένιο μετάλλιο στο ομαδικό των 28 μ. Δύο ημέρες αργότερα (28/4), η βελγική ομάδα πρώτευσε στις βολές από τα 33 μ., ενώ στις 30 Απριλίου οι διοργανωτές πρόσθεσαν ακόμη ένα χρυσό στη συλλογή τους στα 50 μ. Ο Φαν Ινις και η ομάδα του υπερίσχυσαν των Γάλλων με 2701 – 2493.
Λίγους μήνες αργότερα, τον Αύγουστο, διεξήχθησαν και τα αγωνίσματα στο ατομικό. Ο Χούμπερτ φαν Ινις ήταν ανάμεσα στους πρωταγωνιστές. Πρώτευσε στα αγωνίσματα του κινούμενου στόχου από 28 και από 33 μέτρα, ενώ ήρθε δεύτερος στον κινούμενο στόχο από 50 μέτρα. Εκεί πρώτευσε ο Γάλλος Τζουλιέν Μπρουλέ.
Η διοργάνωση των αγώνων τοξοβολίας στο Βέλγιο δεν ικανοποίησε τους εκπροσώπους της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Η αδυναμία δημιουργίας σταθερών κανονισμών οδήγησε τη ΔΟΕ στην αφαίρεση της τοξοβολίας από το Ολυμπιακό Πρόγραμμα. Ετσι, ο Βέλγος χρυσός ολυμπιονίκης ασχολείτο με το αγαπημένο του άθλημα μόνο σε τοπικούς αγώνες, ενώ καθημερινά ασκείτο στο εστιατόριό του, στις Βρυξέλλες.
Ένας ασταμάτητος «υπηρέτης» του αθλητισμού
Οι διακρίσεις στην ολυμπιακή διοργάνωση της Αμβέρσας πρόσθεσαν περισσότερη αίγλη στον Χούμπερτ φαν Ινις. Στο εστιατόριό του συνέρρεαν καθημερινά δεκάδες άνθρωποι προκειμένου να τον γνωρίσουν και να τον παρακολουθήσουν να ρίχνει βολές. Μία ημέρα το εστιατόριο επισκέφτηκε και ο τότε βασιλιάς του Βελγίου Αλβέρτος ο Πρώτος, ο οποίος ήταν γνωστός και για την αγάπη που έτρεφε στα σπορ. «Η κόρη του και γιαγιά μου μού είχε διηγηθεί ότι πέτυχε 30 δεκάρια στην απόσταση των 25 μέτρων μπροστά στον βασιλιά», έχει δηλώσει σε συνέντευξή του ο δισέγγονος του Φαν Ινις και αθλητής της τοξοβολίας Φίλιπ Πρίελς.
Ο Χούμπερτ φαν Ινις είχε αποκτήσει τρεις κόρες αλλά καμιά από αυτές δεν ασχολήθηκε με την τοξοβολία. Ενας εγγονός του, όμως, έδειξε ενδιαφέρον για το άθλημα. Ετσι, ο Χούμπερτ ως μέλος του Βασιλικού Ομίλου Τοξοβολίας του Σαν Σεμπαστιέν στις Βρυξέλλες βοήθησε για να ασχοληθεί ο εγγονός του με το σπορ. Πρόεδρος του ομίλου ήταν ο συναθλητής του Χούμπερτ, ο Ζερόμ ντε Μάγιερ, ο οποίος είχε κατακτήσει δύο χρυσά και ένα ασημένιο στην Αμβέρσα. Ο εγγονός του Φαν Ινις θα νυμφευθεί, στη συνέχεια, την κόρη του Ντε Μάγιερ.
Παρά την ηλικία του, ο Βέλγος τοξότης δεν σταμάτησε να εξασκείται στην τοξοβολία. Το 1931 διεξήχθη το πρώτο παγκόσμιο πρωτάθλημα. Στη διοργάνωση του 1933 πήρε μέρος και το Βέλγιο. Βασικό μέλος στην ομάδα ήταν ο Φαν Ινις. Παρά τα 67 του χρόνια βοήθησε τη χώρα του να κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στο ομαδικό και έγινε παγκόσμιος πρωταθλητής. Δεν σταμάτησε να ασχολείται με την τοξοβολία μέχρι την ηλικία των 93 ετών. Έφυγε από τη ζωή στις 25 Νοεμβρίου 1961 και δεν πρόλαβε να ξαναδεί το αγαπημένο του άθλημα στο ολυμπιακό πρόγραμμα (η τοξοβολία επανήλθε το 1972, στη διοργάνωση του Μονάχου).
Σημ. 1η Η ιστορία του Χούμπερτ φαν Ινις είναι από άρθρο της εφημερίδας «Καθημερινή» της 9ης Αυγούστου το 2014 που έγραψε η κυρία Σπυριδούλα Σπανέα.
Για πληροφορίες-εγγραφές στα τηλέφωνα: 695 600 3119
& 697 563 5223
E-mail : pandaros2agrinio@gmail.com
H εκπαίδευση γίνεται Δευτέρα και Τετάρτη στις Καπναποθήκες Παπαστράτου στον τρίτο όροφο.
Α.Κ.Κ.