Για τα 100+1 Χρόνια, Μουσική εκδήλωση στο Παπαστράτειο Μέγαρο Αγρινίου
Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας
Πραγματοποιήθηκε την Κυριακή το βράδυ 17 Σεπτέμβρη η πολύ αναμενόμενη εκδήλωση για τα 101 χρόνια από την τραγική Μικρασιατική καταστροφή.
Η λαμπρή εκδήλωση «Μνήμης Σπαράγματα», έγινε με συν διοργάνωση της Μητρόπολης Αιτωλίας και Ακαρνανίας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, του Δήμου Αγρινίου, του Συλλόγου Μικρασιατών Προσφύγων, του Μουσικού Συλλόγου Αγρινίου «Ορφέας» και του Ιερού Ναού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Αγρινίου.
Στην Επετειακή συνάντηση συμμετείχαν πέντε χορωδίες της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, η Χορωδία του Ορφέα Αγρινίου, η Χορωδία του Πνευματικού Κέντρου της Ιερής πόλης του Μεσολογγίου, η Πολυφωνική Χορωδία της Ανατολικής Αιγιαλείας, η Μικτή Χορωδία του Πύργου και η Πολυφωνική Χορωδία της Πάτρας.
Στο κατάμεστο Παπαστράτειο μέγαρο στο κέντρο του Αγρινίου, στο σιντριβάνι, τα επιλεγμένα τραγούδια των πολυμελών χορωδιών ανέβασαν την μουσική στα «ουράνια»!
Το καλωσόρισμα στους καλεσμένους το έκανε η Χορωδία του Συλλόγου Μικρασιατών Αιτωλοακαρνανίας μαζί και το τμήμα παραδοσιακής μουσικής της Κ.Ε.Δ.Α. (Κοινωφελή Επιχείρηση Δήμου Αγρινίου), Χορωδία «Ιάμβη» & Μουσικό Σύνολο «Ηχώ».
Ακολούθησε χαιρετισμός της Προέδρου των Μικρασιατών Προσφύγων Αιτωλοακαρνανίας κυρίας Ανδριάνας Γκούρλια.
Η Πρόεδρος καλωσόρισε τον Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κκ. Δαμασκηνό, τον αιδεσιμολογιώτατο πατέρα Δημήτριο Αντωνίου, εφημέριο Αγίου Κωνσταντίνου, τον Αντιπεριφερειάρχη Βιώσιμης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Δυτικής Ελλάδος κύριο Λάμπρο Δημητρογιάννη, την Αντιδήμαρχο Αγρινίου για θέματα Πολιτισμού κυρία Μαρία Παπαγεωργίου, εκπροσώπους αρχών και συλλόγων και όλους τους εκλεκτούς καλεσμένους Αγρινιώτες και όχι μόνο. Ο λόγος της ήταν σύντομος και ουσιαστικός. Μίλησε για την επετειακή συνάντηση χορωδιών της Περιφέρειας που διοργανώθηκε για να τιμήσει την θλιβερή επέτειο της Καταστροφής και ξεριζωμού του Ελληνικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας. Ευχαρίστησε το τμήμα Παραδοσιακής Μουσικής του Δήμου Αγρινίου που τα τελευταία 14 χρόνια δραστηριοποιείται στην πόλη αλλά και εκτός του Νομού. Το τμήμα αποτελείται από την χορωδία «Ιάμβη» που διευθύνει η κυρία Ευσταθία Γρέντζελου και το Μουσικό Σύνολο «Ηχώ» με υπεύθυνο τον κ. Γεώργιο Αθανασόπουλο. Η Πρόεδρος ευχαρίστησε θερμά την παραδοσιακή Χορωδία του Συλλόγου Μικρασιατών Προσφύγων Νομού Αιτωλοακαρνανίας, με υπεύθυνους επίσης την κα Γρέντζελου και κ. Αθανασόπουλο. Μίλησε ακόμα για την προσφορά της Χορωδίας για πολλά χρόνια και έκλεισε με τα εξής συγκινητικά λόγια:
«Ο θρήνος για τις ψυχές που χάθηκαν δεν θα τελειώσει ποτέ. Ο θρήνος για τις πατρίδες που καταστράφηκαν δεν θα σταματήσει. Ο θρήνος για τους βασανισμούς, τους διωγμούς, τις απώλειες, θα είναι αέναος. Όμως οι Μικρασιάτες και τον θρήνο τον έκαναν τραγούδι. Και τον πόνο τον χορεύουν όπως και την χαρά. Κι η Μικρασία Δεν πέθανε. Ζει μέσα μας, Ζει στην παράδοσή μας, Ζει στην καθημερινότητά μας. Και δεν θα πεθάνει ποτέ, γιατί πάντα και παντού θα υπάρχουν απόγονοι των περήφανων Μικρασιατών, που κανείς δεν κατάφερε να τους αφανίσει. Και θα έρθει κάποια μέρα η Δικαίωση και η Αναγνώριση. Και μόνο τότε θα ηρεμήσει ο θρήνος. Όταν οι ψυχές θα ησυχάσουν».
Στο Βήμα ακολούθησε ο Πρόεδρος του Μουσικού Συλλόγου «Ορφέας» Αγρινίου κύριος Θέμης Γαμβρούλης.
Καλησπέρισε και καλωσόρισε τους καλεσμένους που ασφυκτικά γέμισαν την πλατεία και τον εξώστη συμμετέχοντας σ’ αυτήν την επέτειο που είναι με δάκρυα πόνο και αίμα ποτισμένη.
Ανάμεσα στα άλλα που ο αγαπητός στους Χορωδιακούς και όχι μόνο Θέμης, είπε και τα παρακάτω-αποσπασματικά-λόγια:
«Και γίνανε δένδρα μεγάλα…Ξανάβγαλαν κλαδιά και φύλλα της Ελπίδας πράσινα. Κι απάνω στα κλαδιά τους-σαν τα πουλιά-κελαηδούν τα παιδιά τους, δεύτερη, Τρίτη και τέταρτη γενιά της Προσφυγιάς. Γενιές που πρόκοψαν γιατί γνώριζαν τι θα πει αρχοντιά, τι θα πει Πίστη και αγώνας…Γίνανε δένδρα μεγάλα, στον ίσκιο τους ξ αναστήθηκε ο χορός, ξανάνθισε το χαμόγελο στα χείλη τους και η Μαρίτσα και η Αγγέλα ξανατραγούδησαν. Άλλωστε πέρασαν 100+1 χρόνια από εκείνη την μαύρη χρονιά. Και θα περάσουν κι άλλα…κι άλλα…κι άλλα. Μα τούτα τα δένδρα δεν θα ξεχάσουν ποτέ, στην αχλή του χρόνου, πως η ρίζα τους είναι απέναντι. Και προσπαθούν να το θυμούνται με το «μέτρο της φλόγας του κεριού», όπως λέει και ο Νομπελίστας ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης. Τη φλόγα εκείνη που όταν θυμάται πολύ, αλλά κι όταν δεν θυμάται καθόλου…σβήνει. Με το μέτρο αυτής της φλόγας σας υποδεχόμαστε απόψε φίλες και φίλοι. Οι δύο Ιστορικοί Σύλλογοι της πόλης, ο Σύλλογος Μικρασιατών Προσφύγων και ο Μουσικός Σύλλογος «Ορφέας», σε μια αγαστή συνοδοιπορία, πιστοί στα χνάρια της Ιστορίας, άγρυπνοι φρουροί, θεματοφύλακες της μνήμης των τραγικών γεγονότων. Γιατί η μνήμη πρέπει να φυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού και να κρατιέται πάση θυσία ζωντανή. Σήμερα 101 χρόνια μετά, αναστοχαζόμενοι κριτικά την κρίσιμη αυτή καμπή της Ιστορίας μας χωρίς να αποσείουμε το συναισθηματικό της φορτίο, αλλά και χωρίς να υποτιμούμε τη γονιμοποιό της δύναμη. Για να μην βρεθούμε για μια ακόμα φορά έλλειμα στο ισοζύγιο της Ιστορίας και των συνειδήσεών μας.
Απόψε δεν ξεχνάμε τους ανθρώπους που χάθηκαν, τις ζωές που ξεριζώθηκαν και ματαιώθηκαν, τους πόθους που έμειναν ανεκπλήρωτοι, τις ελπίδες που σβήσανε, τις πατρογονικές εστίες που εγκαταλείφθηκαν, το αίμα που χύθηκε, τους ψυχικούς τραυματισμούς, τον ασίγαστο πόνο. Δεν προσπερνάμε τα σφάλματα, τις αυταπάτες, τους ιδεασμούς, τις διχοστασίες που οδήγησαν στην καταστροφή. Αλλά ναι την μεγάλη μετοικεσία του άλκιμου δένδρου του Μικρασιατικού Ελληνισμού στον Ελλαδικό χώρο που μετέβαλε δραστικά τις κατευθύνσεις και τους προσανατολισμούς της Ελληνικής κοινωνίας. Απόψε θυμόμαστε. Τιμούμε. Προχωράμε. Και πάντα με την καρδιά σφιγμένη και την ψυχή στραμμένη στον μεγάλο πόνο των συνανθρώπων μας της Θεσσαλίας».
Ο Πρόεδρος του Ορφέα δεν μίλησε «προεκλογικά» αλλά ανέφερε ότι θα ήταν αγνωμοσύνη να μην αναφέρει ότι η επετειακή εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με την βούληση, θέληση και επιθυμία του Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδος κυρίου Νεκτάριου Φαρμάκη, του Αντιπεριφερειάρχη Πολιτισμού κυρίου Νικολάου Κυροβέση, του επίσης Αντιπερειφερειάρχη κυρίου Λάμπρου Δημητρογιάννη, του Δημάρχου Αγρινίου κυρίου Γεωργίου Παπαναστασίου και της Αντιδημάρχου Πολιτισμού κυρίας Μαρίας Παπαγεωργίου.
Συνεχίζοντας ευχαρίστησε τα Διοικητικά Συμβούλια των δύο συλλόγων και την Πρόεδρο του Μικρασιατικού Συλλόγου κυρία Γκούρλια, και ονομαστικά όλους που προετοίμασαν την εκδήλωση. Αναφέρθηκε εκτενώς στην αμέριστη συμπαράσταση του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κκ. Δαμασκηνού. Αναφέρθηκε στη πρόσφατη εκδήλωση που έλαβε χώρα στην Εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου και θύμισε τους στίχους από το ποίημα/τραγούδι που ο Σεβασμιότατος μοιράστηκε με τους πιστούς στην γεμάτη εκκλησία ξεκινώντας τον χαρισματικό του λόγο. Δηλαδή:
«Δώσ' μου ένα σύνορο να περπατώ
Δώσ' μου ένα όνομα να μη χαθώ
Δώσ' μου ένα όνειρο να κρατηθώ
Δώσ' μου ένα όραμα ν' αντισταθώ»
Κάθε λέξη αυτού του τετράστιχου-είχε πει ο Μητροπολίτης μας-θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για συζήτηση γύρω από τη μοίρα του Ελληνισμού, τις εθνικές και πνευματικές πηγές που τον έθρεψαν αλλά και τα οράματα που τον κράτησαν ζωντανό και τον κατέστησαν ανθεκτικό, ώστε να επιβιώσει στο μακραίωνο ταξίδι του ανάμεσα σε Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες.
Διάβασε ο κύριος Γαμβρούλης μήνυμα χαιρετισμού για την εκδήλωση του Δημάρχου που απουσιάζει για επαγγελματικούς λόγους και κάλεσε στο βήμα τον Κύριο Δημητρογιάννη.
Ο Αντιπερειφερειάρχης χαιρέτισε τους καλεσμένους στην εκδήλωση και μίλησε για την επέτειο της Μικρασιατικής καταστροφής και την φλόγα που διατηρείται από γενιά σε γενιά. Έκλεισε με τα λόγια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε Χριστιανοί, είμαστε Έλληνες, είμαστε Έλληνες Χριστιανοί.
Τον επόμενο χαιρετισμό απηύθυνε στην εκδήλωση η Αντιδήμαρχος για τα πολιτιστικά θέματα και πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Α. κυρία Μαρία Παπαγεωργίου. Καλησπέρισε και αναφέρθηκε στα γεγονότα του Σεπτέμβρη πριν 101 χρόνια. Μεταξύ των άλλων είπε:
«Σεπτέμβρης μήνας, είναι ο μήνας του Προσφυγικού Ελληνισμού, του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Σήμερα σε όλη την χώρα πραγματοποιούνται εκδηλώσεις τιμής και μνήμης. Είμαι ιδιαίτερα συγκινημένη για την εκδήλωση αυτή που πραγματοποιούμε εδώ στην πόλη του Αγρινίου. Συγκινημένη γιατί τόσοι φορείς διοργανώνουν αυτή την εκδήλωση, όλοι μαζί συμμετέχουμε σ’ αυτές τις εκδηλώσεις…..Θέλω από καρδιάς να ευχαριστήσω τους φιλοξενούμενούς μας. Τέσσερες πόλεις της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος μας έχουν στείλει τους δικούς τους εκπροσώπους της μουσικής. Καλώς ορίσατε! Για το καλωσόρισμα που πριν παρακολουθήσαμε ευχαριστώ πολύ τόσο την χορωδία «Ιάμβη» όσο και το μουσικό σύνολο «Ηχώ», τα οποία και τα δύο ανήκουν στην κοινωφελή επιχείρηση Κ.Ε.Δ.Α. του Δήμου Αγρινίου που είμαι Πρόεδρος. Νοιώθω τιμή και χαρά κάθε φορά να τους παρακολουθώ, είναι εξαιρετικά σύνολα. Θέλω επίσης να ευχαριστήσω και το Σύλλογο Μικρασιατών Προσφύγων που με την χορωδία τους συμμετείχαν στην αρχή. Όμως η εκδήλωση αυτή δεν θα ήταν πραγματικότητα και δεν γινόταν σήμερα, εάν ο Σύλλογος Μικρασιατών Προσφύγων και ο Μουσικός Σύλλογος «Ορφέας» δεν είχαν την ιδέα και δεν εργαζότανε σκληρά για να πραγματοποιηθεί αυτή η εκδήλωση. Δεν είναι καθόλου εύκολο για να συντονίσεις κάτι τέτοιο σαν το σημερινό. Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς την Πρόεδρο του Συλλόγου Μικρασιατών κυρία Ανδριάνα Γκούρλια, όλα τα μέλη του Συλλόγου, γιατί έχουμε όλα αυτά τα χρόνια ο Δήμος Αγρινίου και ο Σύλλογος αγαστή συνεργασία, άριστη συνεργασία, και ακόμα συνεχίζουμε να κάνουμε. Θέλω όμως να πω ένα από καρδιάς μεγάλο ευχαριστώ στον Πρόεδρο του Μουσικού Συλλόγου «Ορφέας» τον κύριο Θέμη Γαμβρούλη ο οποίος είναι πάντα στενός συνεργάτης, και σε όλα τα μέλη του συλλόγου, σε όλα τα μέλη της χορωδίας του «Ορφέα» διότι έχουμε συνηθίσει να λέμε ότι είναι ο αρχαιότερος σύλλογος της πόλης. Αυτό κρύβει πάρα πολλά. Είναι ο σύλλογος που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πορεία του Πολιτισμού της πόλης του Αγρινίου. Οφείλουμε πάρα πολλά στον «Ορφέα», στηρίζουμε τον «Ορφέα» τον θέλουμε πάντα δυνατό δίπλα μας. Ένα μεγάλο λοιπόν ευχαριστώ σε όλους και σε όλους εσάς που είσαστε σήμερα εδώ. Εύχομαι να απολαύσετε όλοι αυτή την υπέροχη εκδήλωση, σας Ευχαριστώ πολύ».
Ο Πρόεδρος του «Ορφέα» έκλεισε την ομιλία του με τα λόγια ότι: «η τιμή στο παρελθόν είναι η σκυτάλη στο μέλλον». Και κάνοντας πράξη τις λέξεις αυτές, παρέδωσε την «σκυτάλη» στην γνωστή στο Αγρινιώτικο κοινό, έμπειρη και μοναδική στις παρουσιάσεις εκδηλώσεων, την «καθιερωμένη» στα δρώμενα του Αγρινίου και αγαπητή σε όλους, παρουσιάστρια κυρία Έβελιν Τριανταφύλλου.
Η γνωστή καθηγήτρια ξένων γλωσσών κα. Έβελιν που κάθε χρόνο με εξαιρετικό τρόπο και εκθαμβωτική λάμψη, παρουσιάζει το γνωστό στα πέρατα του κόσμου Διεθνές Φεστιβάλ Παραδοσιακών χορών, καλησπέρισε και ευχαρίστησε τους καλεσμένους για την παρουσία τους στην εκδήλωση μνήμης. Μίλησε-όπως συνηθίζει πάντα-μέσα από την καρδιά της. Μεταξύ των άλλων είπε και τα παρακάτω:
«Δεν υπάρχουν λόγια για να εκφράσουν της ψυχής τα μύχια, για να εκφράσουν τα συναισθήματά μου για την μεγάλη τιμή που μου κάνουν οι πρόεδροι των δυο ιστορικών συλλόγων της πόλης μας η κ. Ανδριάνα Γκούρλια του συλλόγου Μικρασιατικών προσφύγων Νομού Αιτωλοακαρνανίας και ο πρόεδρος του Μουσικού Συλλόγου ΟΡΦΕΑ κ Θέμης Γαμβρούλης να παρουσιάσω την αποψινή μεγαλόπνοη, εμβληματική, μοναδική εκδήλωση. Η συγκινησιακή φόρτιση είναι μεγάλη. Αγωνιώ και να εύχεσθε να φανώ αντάξια των προσδοκιών τους, των προσδοκιών σας αλλά και των εκλεκτών καλεσμένων μας που και πάλι καλωσορίζουμε και τους είμαστε ευγνώμονες για την αποψινή πολύτιμη παρουσία τους στην πόλη μας .Μας δίνει μεγάλη αξία και τιμή. Θα αποτελεί πρωτόγνωρη εμπειρία που θα μείνει χαραγμένη στην μνήμη μου.
Εκείνο που με βεβαιότητα μπορώ να σας πω και πιστέψτε με ειλικρινά ότι θα τα έχει όλα το αποψινό ανεκτίμητο, συγκλονιστικό και απόλυτα καθηλωτικό μουσικό και ποιητικό ταξίδι. Ευαισθησία, καλλιτεχνική τόλμη και ιδιαίτερο στοχασμό, εποπτεία, ενόραση, μυσταγωγία, μέθεξη, λυρισμό και τελειότητα.
Για οικονομία χρόνου δεν θα σταθώ στα τόσο αξιόλογα ιστορικά των χορωδιακών σχημάτων μπορείτε να τα αντλήσετε από τα καλαίσθητα προγράμματα που έχετε στα χέρια σας.
Όλοι γνωρίζουμε πόσο απαιτητική είναι η τέχνη της πολυφωνίας. Γι’ αυτό και κάθε χορωδία θα αποδώσει δυο συνθέσεις, φόρο τιμής στην ιστορική επέτειο στις οποίες θα προτάξουμε εκφωνήσεις τα λεγόμενα voice overs δικών μας ανθρώπων που μας έκαναν την τιμή και έγραψαν και στη συνέχεια το δικό της ελεύθερο πρόγραμμα».
Η συντονίστρια κυρία Έβελιν κάλεσε στην σκηνή «τον ιστορικό μας υπεραιωνόβιο ΟΡΦΕΑ να καλωσορίσει και αυτός τους ανεκτίμητους καλεσμένους μας και να αποδώσει φόρο τιμής στη Δακρυσμένη Μικρά Ασία και την επέτειο της συλλογικής τραγωδίας με το δικό τους τρόπο».
(Τα άκρως πληροφοριακά σχόλια της εκλεκτής παρουσιάστριας για τις χορωδίες, τα τραγούδια, τα ιστορικά/βιογραφικά θέματα ακολουθούν στο τέλος του κειμένου).
Στην σκηνή έδωσαν εξαιρετικές παραστάσεις οι πέντε χορωδίες και καταχειροκροτήθηκαν από τους παραβρισκόμενους.
Στην λήξη ανέβηκαν στο πάλκο όλα τα μέλη των χορωδιών και τραγούδησαν όλοι μαζί το «Μια Σμυρνιά στο Παραθύρι».
Την όμορφη βραδιά έκλεισε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης. Στον όπως πάντοτε άψογο συντακτικά, χαρισματικό του λόγο είπε και τα παρακάτω:
«Είναι πολύ δύσκολο να κλείσει κανείς μια τέτοια βραδιά. Γιατί ακριβώς δεν θέλει ποτέ να τελειώσει το όνειρο, η θύμηση, ένα ταξίδι. Κι εγώ προσωπικά έτσι το βίωσα και πιστεύω ότι έτσι το βιώσατε κι εσείς. Η μουσική μας ταξίδεψε, το σώμα μας ήταν εδώ, η ψυχή μας, η καρδιά μας, ταξίδεψαν σε εκείνα τα αγιασμένα χώματα. Στο Ικόνιο, στα Μοσχονήσια, στο Αϊβαλί, στο Τσεσμέ, την Τραπεζούντα, την Καππαδοκία και βέβαια στην Σμύρνη. Αχ αυτή η Σμύρνη…Την είχαν όλοι. Έλληνες, Αρμένιοι, Φραγκολεβαντίνοι και οι Τούρκοι. Ζούσαν για χιλιάδες χρόνια μονιασμένοι, ο καθένας στον μαχαλά του, αλλά όλοι μαζί. Την είχαμε εμείς οι Έλληνες την Σμύρνη. Η μουσική μας ταξίδεψε παντού. Στον ναό της Αγίας Φωτεινής, στα μοναστήρια και στα ασκηταριά, στα υπέροχα αρχοντικά, στα Σμυρναίικα τα σπίτια, στις ξακουστές σχολές, στις πανέμορφες μουσικές αίθουσες, στα καλντερίμια, στα περιβόλια, στους κήπους, στις όμορφες κουζίνες των Σμυρναίων γυναικών. Τι δεν δοκιμάσαμε σήμερα, τις γεύσεις αυτής της Σμύρνης, το ένδοξό της παρελθόν, την μουσική της παράδοση, το Χριστιανικό Ορθόδοξο μεγαλείο της. Τι να πρωτοθαυμάσουμε σήμερα. Όλα αυτά που μας τα τραγούδησαν οι χορωδίες, τάζησαν χιλιάδες χρόνια οι Έλληνες Ρωμιοί. Κι όταν έφυγαν, όσοι έφυγαν, πόσοι έμειναν θαμμένοι και ξεχασμένοι εκεί, όλοι μαζί από τον ουρανό, από την γη, υμνούν το μεγαλείο της Σμύρνης. Της Σμύρνης που την χάσαμε αλλά δεν την ξεχάσαμε. Της Σμύρνης που κάηκε αλλά έγινε φλόγα μέσα στην καρδιά μας που σιγοκαίει και φωτίζει την μνήμη και την σκέψη μας. Την Σμύρνη που την πήραν άλλα χέρια, αλλά η Σμύρνη δεν θα φύγει ποτέ απ’ τα δικά μας χέρια. Αυτή είναι η υπόσχεσή μας, αυτή είναι η κατάθεση της δικής μας ψυχής. Η Σμύρνη δεν θα φύγει ποτέ απ’ τα δικά μας χέρια. Γιατί δεν θα φύγει απ’ την καρδιά μας, απ’ την ψυχή μας, απ’ τον νου μας κι απ’ την προσευχή μας. Δεν μπορώ να μην ευχαριστήσω όσους είχαν την έμπνευση γι’ αυτή την σπουδαία μουσική βραδιά. Την επετειακή αυτή μουσική εκδήλωση. Θα έλεγα ένα χιλιοτραγουδισμένο μνημόσυνο για την αδικοχαμένη μας Σμύρνη. Θέλω να ευχαριστήσω και τις χορωδίες που ήρθαν, από την Ιερά Πόλη μας το Μεσολόγγι, την Ακράτα, τον Πύργο και την Πάτρα. Θέλω να ευχαριστήσω και την χορωδία μας εδώ της πόλης του Αγρινίου, τους συντελεστές αυτής της εκδήλωσης και όλους όσους ενίσχυσαν οικονομικά την πραγματοποίησή της. Τέτοιες εκδηλώσεις μένουν στην επικαιρότητα με ένα δικαιολογημένο προβληματισμό και μία αναμενόμενη μελαγχολία. Δεν θα απαντήσω στο ερώτημα τι λάθη κάναμε. Και κάναμε λάθη. Το μόνο που πρέπει να υποσχεθούμε είναι ότι δεν θα τα επαναλάβουμε. Δεν θα αφήσουμε ποτέ την διχόνοια και τον χωρισμό να μας οδηγήσει σε παρόμοια λάθη. Δεν έχουμε περιθώρια πιά για να επαναλάβουμε τα ίδια λάθη. Η υποχρέωσή μας είναι ιερή. Να κρατήσουμε την μνήμη ζωντανή, την παράδοση δυνατή, την πίστη μας αληθινή και την θέλησή μας αδιαπραγμάτευτη. Και για όσα χάσαμε και για όσα μας ανήκουν. Και Δεν θα τα προδώσουμε ποτέ. Καλό κι ευλογημένο βράδυ σε όλους».
Τα χειροκροτήματα δεν είχαν τελειωμό για τον Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας.
Ακολούθησε η επίδοση αναμνηστικών στους συντελεστές της μοναδικής αυτής εκδήλωσης. Επιδόσεις έκαναν ο Σεβασμιώτατος, η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού κυρία Παπαγεωργίου, ο Αντιδήμαρχος για το σύνολο των αρμοδιοτήτων της Διεύθυνσης Διοικητικών Υπηρεσιών κύριος Κωνσταντίνος Ζώης, στους μαέστρους των χορωδιών,πιανίστες, προέδρους και αντιπροέδρους. Αναμνηστικά διπλώματα επιδόθηκαν σε όλα τα μέλη των χορωδιών.
Πολλοί συμπολίτες-και όχι μόνο-απέστειλαν μηνύματα και συγχαρητήρια για την εκδήλωση.
Α.Κ.Κ.
Οι Χορωδίες και τα προγράμματά τους
Ορφέας Αγρινίου
Είναι ο μακροβιότερος σύλλογος της πόλης που παραμένει δραστήριος συνεχίζει να στηρίζει δυναμικά τον πολιτισμό της, θέτει πάντα στόχους και έχει κατακτήσει εδώ και πολύ καιρό περίοπτη θέση στο πολιτιστικό γίγνεσθαι του Αγρινίου.
1ο Και ο δικός μας Ορφέας δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει το πρόγραμμά του παρά με τον καταδικό μας Πυθαγόρα τον Αγρινιώτη, Τον Άγιο Κωνσταντινιώτη που το 1972 έκανε τον πόνο δύναμη και τα οικογενειακά βιώματα τις μνήμες, τις μυρωδιές, τις γεύσεις, τις διηγήσεις, τραγούδι και ποίημα και ο Απόστολος Καλδάρας σφράγισε με τις νότες του τις ψυχές των Συνελλήνων και ο δίσκος τους Μικρά Ασία έγινε η γέφυρα της μνήμης των χαμένων και αλησμόνητων πατρίδων. Σήκωσαν στους ώμους τους με άνεση το βάρος της ιστορίας…
Γράφει η κ. Ελένη Μαρσέλου Θετάκη φιλόλογος εκλεκτό μέλος του μουσικού συλλόγου Ορφέα:
«Από την Ἀρμενιά ξεκίνησε η φωτιά και απλώθηκε σ΄ όλες τις χριστιανικές συνοικίες. Στην προκυμαία κατέφυγε ο κόσμος προσπαθώντας να σωθεί. Εικόνες τρομερές, που έχουν καταγραφεί από τις κάμερες των παρατηρητών αλλά αμέτοχων συμμάχων μέσα από τα πλοία και τις βλέπουμε να αναπαράγονται. Πιο έντονα όμως είχαν αποτυπωθεί στις μνήμες των Μικρασιατών προσφύγων και συγκινούν πάντα τις καρδιές όλων μας. Αυτές τις μνήμες από τον Συνοικισμό του Αγίου Κωνσταντίνου μετέφερε στους στίχους του ο Αγρινιώτης Πυθαγόρας , και τον πόνο πού έκρυβαν απέδωσε ο Καλδάρας µε τη μελοποίησή τους».
Διευθύνει η κ Άννα Πανοπούλου στο Πιάνο η κ Αγγελική Δαλιάνη
Η Σμύρνη μάνα καίγεται
Πυθαγόρας Παπασταματίου
Απόστολος Καλδάρας
Σε χορωδιακή επεξεργασία της αγαπημένης μας μαέστρου
2ο. «Το τραγούδι των προσφύγων»
Ήρθε η ώρα και η στιγμή το στόμα μου ν' ανοίξω, την όμορφη πατρίδα μου να αποχαιρετήσω. Πήρα νερό ,βασιλικό, ρίζες και λίγο χώμα. Καίγεται η Σμύρνη καίγεται και η καρδιά μου ακόμα. Πονώ δεν χύνω δάκρυα , πονώ αλλά δεν κλαίω , κάηκε η Σμύρνη κάηκε στον κόσμο θα το λέω.
Με αυτούς τους υπέροχους γεμάτους συγκινησιακή φόρτιση στίχους του Κερκυραίου ποιητή Σωτήρη Τριβιζά από το λιμπρέτο της Όπερας Ελευθέριος Βενιζέλος του σπουδαίου νέου Έλληνα συνθέτη Δημήτρη Μαραμή ο Ορφέας μας νοηματοδοτεί την αποψινή βραδιά μνήμης και τιμής. Είναι η δεύτερα φορά πανελλαδικά που ακούγεται απόψε. Η πρώτη στο μουσικό σχολείο της πόλης μας από την Ακαδημαϊκή χορωδία Αθηνών του καθηγητού κυρίου Νίκου Μαλιάρα τον Μάρτιο ένα μήνα μετά το πρώτο ανέβασμα της Όπερας στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπου απέσπασε διθυραμβικά σχόλια.
Το τραγούδι των προσφύγων…
3ο. Με την Ελλάδα καραβοκύρη + 4. Ο Απρίλης του Θεοδωράκη
Και κλείνει ο Ορφέας το ολόθερμο και εγκάρδιο καλωσόρισμα του προς τους εκλεκτούς καλεσμένους του και προς όλους σας με δυο κορυφαίες συνθέσεις των 2 μεγάλων Ελλήνων συνθετών.
Με την Ελλάδα Καραβοκύρη του Μάνου μας σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και τον Απρίλη από το τραγούδι του Νεκρού Αδελφού σε στίχους και μουσική του Μίκη μας.
Αποφώνηση της Παρουσιάστριας για τον « ΟΡΦΕΑ»
«Ευχαριστούμε την μαέστρο μας κυρία Άννα Πανοπούλου -έκανε τόσα πολλά σε τόσο λίγο διάστημα, την πιανίστα μας κυρία Αγγελική Δαλιάνη που συνοδεύει μόνιμα τον Ορφέα και όλους τους χορωδούς μας για την εξαίρετη παρουσία τους.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Ορφέας μας θα βρεθεί το Νοέμβριο στην αίθουσα του Παρνασσού στην Αθήνα για να τιμήσει με την παρουσία του τον εορτασμό των σαράντα χρόνων της θρυλικής χορωδίας της Εμπορικής Τράπεζας προσκεκλημένος της - και τον Μάρτιο στην Μαρτυρική Μεγαλόνησο όπου 1000 και πλέον Έλληνες χορωδοί θα τραγουδήσουν μαζί με τους Κύπριους αδελφούς μας για την ελευθερία σε μια κορυφαία εκδήλωση».
Χορωδία Ι.Π.Μεσολογγίου
Η χορωδία της Ιεράς Πόλεως της πρωτεύουσάς μας που εδώ και τριάντα χρόνια με επικεφαλής τον εκλεκτό τους διαχρονικό μαέστρο κύριο Σπύρο Χολέβα αποτελούν πράγματι το πιο ζωντανό πολιτιστικό κύτταρο της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου. Έγραψαν και γράφουν τη δική τους ιστορία και μας έρχονται μόλις βραβευμένοι από την Κροατία με το ασημένιο μετάλλιο. Άξιοι πρεσβευτές της πόλη τους, του νομού μας και της πατρίδας μας.
Στο πιάνο ο κύριος Μάνος Πανόπουλοσ
1, ….. Στου Βοσπόρου τ’ αγιονέρια,
κάτω απ’ την Αγιά Σοφιά
μια γερόντισσα στενάζει
μπρος στην Παναγιά
Σώπα μάνα μ’
πες μας για τη συμφορά
Στου Βοσπόρου τ’ αγιονέρια,
κάτω απ’ την Αγιά Σοφιά
ήρθε ένα Σμυρνιό καράβι
μαύρα τα πανιά
Σώπα μάνα μ’
πες μας για τη συμφορά
Κάψανε τη Σμύρνη,
πήραν τ’ Αϊβαλί
κλαίει όλη η Μικρά Ασία
την καταστροφή
Σώπα μάνα μ’ κάνε λίγη υπομονή,
Σώπα τζάνε μ’ κάνε λίγη υπομονή
Αχ Ανατολή, γη της Ιωνίας, γη Ελληνική
θα `ρθουν πάλι στους αιώνες
του Αλεξάνδρου οι Μακεδόνες
Σώπα μάνα μ’ κάνε πάλι υπομονή
Ο ανεπανάληπτος Βυζαντινός ύμνος « Στου Βοσπόρου τ’ αγιονέρια» σε ήχο πλάγιο του δευτέρου του αειμνήστου μεγάλου Αγρινιώτη μουσικοδιδασκάλου Γεράσιμου Πρεβεζιάνου που έφυγε από κοντά μας το έτος 1994 σε ηλικία μόλις 40 ετών. Γράφτηκε το 1991 μετά από προσκυνηματική επίσκεψη του στα μαρτυρικά παράλια της Μικρασιατικής γης κατά μαρτυρία της εκλεκτής συζύγου του Αγνής Δασκαλάκη Πρεβεζιάνου.
Είναι μεγάλη τιμή για όλους μας αγαπημένε μας μαέστρο κ. Χολέβα ο τρόπος που η Χορωδία της Ιεράς Πόλεως ανοίγει το πρόγραμμα της.
2. Μνήμη Μεσολόγγι
«Φορούσε η αγάπη μου ένα λευκό πουκάμισο
Και ήτανε θυμάμαι Απρίλης
Βασίλευε η λιμνοθάλασσα μέσα στα μάτια της
Καθρέφτιζε τη θλίψη της ψυχής της
Στις άκρες των χειλιών της άτολμο ένα Σ’ αγαπώ
Παιδί δεκατριών χρονών,
Η αγάπη μου.
Αρχάγγελος,
Στο πρώτο της ζωής του σκίρτημα»
Η εξαίρετη Κύπρια ποιήτρια Μαρία Ιωάννου έγραψε αυτούς τους ανεπανάληπτους στίχους με τίτλο Μνήμη Μεσολόγγι εμπνευσμένη από την θυσία που συντελέστηκε στο αλωνάκι της λευτεριάς , το Μεσολόγγι, βραβεύτηκε σε πανελλήνιο ποιητικό διαγωνισμό και ο μαέστρος μας Σπύρος Χολέβας το μελοποίησε ως γνήσιος απόγονος.
3. Θαλασσάκι μου
Για να σας ανακαλέσω ψηφίδες μνήμης επιτρέψτε μου να σας απαγγείλω ένα απόσπασμα από το καλύτερο ίσως ποίημα του σπουδαίου Ναυπάκτιου πολιτικού - ποιητή και λογοτέχνη Γεωργίου Αθάνα το στερνό καράβι.
«Όλα μας τα καράβια πίσω γυρίσανε.
Σπασμένα τα κατάρτια, σχισμένα τα πανιά.
Ήρθαν από τη Σμύρνη κι από τα Μουδανιά.
Φέραν τους νικημένους, που δεν πολέμησαν.
Τις δάφνες δέκα χρόνων. Τ’όνειδος μιας στιγμής, το λείψανο της Δόξας, το πνεύμα της Τιμής.
Φέραν των εκκλησιών μας τα δισκοπότηρα.
Παιδιά, γυναίκες, γέρους - Γένος, Γραικών πολύ - τις ρίζες της Φυλής μας απ’ την Ανατολή.
Μα ένα καράβι μαύρο πίσω δε γύρισε».
Η χορωδία ερμήνευσε το παραδοσιακό τραγούδι της Δωδεκανήσου το θαλασσάκι μου πασίγνωστο και χιλιοτραγουδισμένο εξευμενιστικό προς τη θάλασσα για τη σωτηρία των ναυτικών σε επεξεργασία του σπουδαίου μουσικού και μαέστρου Σμυρνιού στην καταγωγή Βασίλη Πετρόχειλου.
4. ‘Σμυρνιοτοπούλα και Πολίτισα’
Έλα να σμίξωμε τα δυο, παλιά μου φιληνάδα
όπως η Σμύρνη έσμιξε μαζί με την Ελλάδα.
«Μια καντάδα και ένας ύμνος σε έναν έρωτα παράφορο και ιερό που ενώνει δυο ψυχές με τη χαρά για την ολοκλήρωση των εθνικών πόθων. Στο τραγούδι ερωτισμός και πατριωτισμός παραμένουν άρρηκτα συνδεδεμένοι, εκφράζοντας τη συναισθηματική κορύφωση και τις ελπίδες των αλύτρωτων Ελλήνων».
(Σκέψεις της κυρίας Εύης Βέρρη οδοντιάτρου και εκλεκτού μέλος του Ορφέα)
Σμυρνιοπούλα και Πολίτισσα λοιπόν παραδοσιακή καντάδα Σμύρνης
σε Χορωδιακή Επεξεργασία του μαέστρου και πάλι Σπύρου Χολέβα……
5. ‘Δοξαστικός Ύμνος στην αειθαλή ανατολίτικη πολιτεία’ Ανατολη
Και έκλεισε η χορωδία το πρόγραμμά της με τον Δοξαστικό Ύμνο στην αειθαλή ανατολίτικη πολιτεία με το ανεπανάληπτο ποίημα του μεγάλου Έλληνα Μεσολογγίτη ποιητή Κωστή Παλαμά σε επεξεργασία του μαέστρου μας!
Γράφει η κυρία Αλεξάνδρα Αθανασοπούλου Φιλόλογος και εκλεκτό μέλος του Ορφέα:
«Σμύρνη μου εσύ, που Ανατολή σε ονόμασε ο Παλαμάς, δίκαια και με ενάργεια αφού σε κάθε σπάραγμα μνήμης είσαι εδώ ανέγγιχτη με τη γλυκιά και κάποτε γλυκόπικρη ραθυμία σου, γεμάτη συνειδήσεις ζωής, ζωών, ολόγιομο κοσμοείδωλο εσύ…
Έρχεσαι φεύγεις κι επιστρέφεις διψασμένη να μας γεμίσεις μνήμες από τον ολοζώντανο ως σήμερα κοσμοπολιτισμό σου..
Πόσοι συλλογισμοί για σενα χιλιοτραγουδισμένη μου Σμύρνη, χαμένη μας πατρίδα..
Μελωδικό άκουσμα θα υμνήσει σε λίγο εσένα Σμύρνη μου και θα ‘ναι ημερότερο και από τροπάρι..
Πόλη σύμβολο εσύ, εσύ μαργαριτάρι πάντα εσύ μαργαριτάρι στα μαλλιά της νεραΐδας Μ.Ασίας».
Αποφώνηση της παρουσιάστριας για την χορωδία Μεσολογγίου
«Ευχαριστούμε τους φίλους της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου Ευχαριστούμε τον μαέστρο κύριο Χολέβα με τις ωραίες εναρμονίσεις των τραγουδιών ! Σας ευχόμαστε πάντα επιτυχίες! Ευχαριστίες και στον πιανίστα μας κύριο Μάνο Πανόπουλο! Δώσατε ιδιαίτερη αίγλη στην αποψινή βραδιά».
Αιγιάλεια Χορωδία
Η εξαιρετική ομάδα της χορωδίας της ανατολικής Αιγιάλειας που εδώ και δέκα χρόνια γράφει την δική της ιστορία στην πανέμορφη πόλη της Ακράτας.
Τρία εξαιρετικά φεστιβάλ μέχρι σήμερα με διάφορες θεματικές και πλήθος συμμετοχών σε διάφορες πόλεις της Ελλάδος.
Μαέστρος και βιολονίστα Κορνέλια Βολοσένκο Γκολφίνου και πιανίστας ο Άρης Πιστόλας
1. Πόλη Κωνσταντινούπολη
Ξεκινησαν το πρόγραμμά τους με ένα τραγούδι για την Πόλη του αείμνηστου Κωνσταντινοπολίτη σκιτσογράφου και γελοιογράφου, θεματικού συγγραφέα, στιχουργού και ζωγράφου Μένη Μποστατζόγλου με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο το πασίγνωστο Μποστ.
Προτάσσουμε δυο σκέψεις για την μουσική της Ιωνίας του Συμβούλου εκπαίδευσης, αεικίνητου και πολύπλευρου ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΝΑΚΟΥ:
«Η σπουδαιότητα, η ομορφιά και η γοητεία της ιωνικής μουσικής δεν είναι τυχαία. Η Ιωνία και γενικά τα μικρασιάτικα παράλια από την αρχαιότητα υπήρξαν σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών. Ανέκαθεν η περιοχή υπήρξε κοσμοπολίτικη όσο καμιά άλλη στην Ελλάδα, ένας τόπος ευρύτατης ανταλλαγής προϊόντων και ιδεών, υλικών και πνευματικών στοιχείων πολιτισμού. Αυτό το χαρακτηριστικό διατηρήθηκε μέχρι την Καταστροφή του ’22. Όλοι οι κατακτητές, οι μετανάστες, οι ταξιδιώτες κι οι περαστικοί έδωσαν και πήραν από την Ιωνία και κυρίως από τις μεγάλες πόλεις της, πρώτα από την Έφεσο, από τα αρχαία χρόνια έως τον 13ο αι., κι αργότερα από τη Σμύρνη, μια από τις μήτρες του νεότερου Ελληνισμού, μετά τον 16ο αιώνα. Η συνέχεια και η προσφορά των Μικρασιατών προσφύγων στον ελλαδικό χώρο , μετά το 22 είναι γνωστή και αναμφισβήτητη».
Πόλη Κωνσταντινούπολη
Μέντης Μποσταντζόγλου Νότης Μαυρουδής……..
2. Έχε γεια Παναγιά
Συνέχισε η χορωδία με το έχε γεια Παναγιά το εμβληματικό παραδοσιακό τραγούδι της Πόλης τραγούδι που εισήγαγε στη δισκογραφία το 1973 η μεγάλη μας Δόμνα Σαμίου
Η παρουσιάστρια απάγγειλε στο σημείο αυτό ένα εξαίρετο ποίημα ενός δικού μας τόσο ευαίσθητου ανθρώπου της Ανθυπαστυνόμου κυρίας Ολυμπίας Κανιώτη που έλαβε τιμητική διάκριση σε Πανελλήνιο ποιητικό διαγωνισμό για τα 100 χρόνια της Καταστροφής.
Επιγράφεται Ματωμένη Πατρίδα
«Μια κόκκινη φλόγα
ανέβαινε στον ουρανό
και τον σιγόκαιγε.
Όλη τη νύχτα έβρεχε
στάχτη με αίμα.
Η Σμύρνη ένα καΐκι,
που πάλευε στα κύματα.
Την κατάπιναν κι αυτή
ούρλιαζε για τα παιδιά της.
Μάνα Σμύρνη,
τα νεκρά τους σώματα,
σκορπισμένα σωσίβια,
έπλεαν στη σκοτεινή θάλασσα.
Οι ψυχές τους άπλωναν σκάλες
να σκαρφαλώσουν στο δέντρο
του Παραδείσου.
Φωτοστέφανα πρόβαλλαν
πάνω από τα κεφάλια των μαρτύρων.
Λευκοί άγγελοι,
άνοιγαν πελώρια φτερά
και σε σκέπαζαν.
Έψελναν γλυκά πως τώρα είσαι λεύτερη .
Μες στο φως τους αποκαλυπτόσουν ολοζώντανη,
φέρνοντας το μήνυμα της Ανάστασης.
Σαν λαμπερός ήλιος άπλωνες τις ακτίνες σου,
σημαδεύοντας τις καρδιές εκείνων που σε πέθαναν.
Σμύρνη, λιβάνι ευωδίας ελληνισμού,
ακόμη καίγονται οι μνήμες,
για να ανάβει το καντήλι των αδικοχαμένων.
Στο ’πα και στο ξαναλέω στίχοι… μουσική…..»
3. Μαργαρίτα Μαγιοπούλα + 4 Αστέρι του Βοριά + 5 Μυρτιά
Στην συνέχεια η χορωδία απέδωσε 3 κορυφαία τραγούδια Μεγάλων Ελλήνων συνθετών:
Μαργαρίτα Μαγιοπούλα : Σε στίχους του Ιάκωβου Καμπανέλη και σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη
Αστέρι του Βοριά : Σε στιχους του Νίκου Γκάτσου και μουσική του
Μάνου Χατζιδάκη (Διασκευή Μαρία Μελιγκοπούλου)
Μυρτιά σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και μουσική του Μίκη Θεοδωράκης (Διασκευή Θ. Κορδής)
6. Δεν σε φοβάμαι
Η χορωδία έκλεισε το πρόγραμμά της με ένα μοναδικό τραγούδι αφιερωμένο στην μεγάλη μας Μελίνα του Αρκάδα στιχουργού Κυριάκου Ντούμου, μουσική του Πατρινού συνθέτη Γιώργου Παπαδόπουλου και επεξεργασία της εξαίρετης μουσικού παιδαγωγού μαέστρου Λαρισαίας κυρίας Λώρα Πετροπούλου.
Αξίζει τον κόπο να ακουστούν οι στίχοι του:
«Δε σε φοβάμαι κι ας μου λες,
κρατάω μαχαίρι,
έχω στα στήθια μου τους στίχους του Σεφέρη,
έχω του Γκάτσου την Αμοργό,
έχω τον Κάλβο, τον Σολωμό.
Δε σε φοβάμαι.
Δε σε φοβάμαι κι ας μου λες,
φύγε Μελίνα,
έχω έναν ήλιο φυλαχτό απ’ τη Βεργίνα,
έχω τον Όλυμπο, τον Υμμητό,
το Παλαμίδι, την κύρα της Ρω.
Δε σε φοβάμαι.
Δε σε φοβάμαι,
δε σε φοβάμαι,
με την Ελλάδα εγώ ξυπνάω
και κοιμάμαι».
Αποφώνηση της κυρίας Τριανταφύλλου
«Ευχαριστούμε τους φίλους της Ακράτας και τους ευχόμαστε να συνεχίζουν το αέναο ταξίδι τους στην τέχνη της πολυφωνικής μουσικής που λειαίνει τις αιχμές της ύπαρξής μας συνομιλεί με το άλεκτο και φωτίζει το σκοτάδι μας. Σας ευχαριστούμε!
Ευχαριστούμε τη μαέστρο μας κυρία Κορνέλια Βολοσένκο Γκολφίνου, τον πιανίστα κύριο Άρη Πιστόλα και όλους σας για το εξαιρετικό πρόγραμμά σας! Να είστε καλά».
Χορωδία Πύργου
Η μεικτή χορωδίας Πύργου έχει συμβάλει εδώ και 23 χρόνια στην πόλη της και στο χορωδιακό κίνημα της πατρίδας μας.
Μαέστρο ο κύριος Θοδωρής Παναγόπουλος και πιανίστρια η κυρία Κωνσταντίνα Αναστασοπούλου
(Συγκυρίες δεν επέτρεψαν να είναι όλα τα μέλη παρόντες και γι αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία η παρουσία τους).
1ο. Στόπα και στο ξαναλέω
Η χορωδία ξεκίνησε το πρόγραμμά της με το παραδοσιακό Στο ‘πα και στο ξαναλέω. Ένα τραγούδι καθιστικό αστικής νοοτροπίας και ερωτικού περιεχομένου με προέλευση από την επαρχία Λυδίας στα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας. Ποιος μας δεν το χιλιοτραγούδησε.
«Στο ‘πα και στο ξαναλέω
στο γιαλό μην κατεβείς
κι ο γιαλός κάνει φουρτούνα
και σε πάρει και διαβείς
Κι αν με πάρει που με πάει
κάτω στα βαθιά νερά
κάνω το κορμί μου βάρκα
τα χεράκια μου κουπιά
το μαντήλι μου πανάκι
μπαινοβγαίνω στη στεριά
Στο ‘πα και στο ξαναλέω
μη μου γράφεις γράμματα
γιατί γράμματα δεν ξέρω
και με πιάνουν κλάματα».
2. Τζιβαέρι
Γράφει ο κ. Θέμης Γαμβρούλης πρόεδρος του μουσικού συλλόγου Ορφέα:
«Ακόμη και σήμερα ιχνηλατώντας τον ιστορικό προσφυγικό συνοικισμό του Αγίου Κων/νου Αγρινίου συναντά κανείς διάσπαρτα τα μικρά σπιτάκια, προσφυγικά απομεινάρια, συναξάρια χαμένων πληγωμένων ψυχών, με τους ασβεστωμένους τοίχους, σμιλεμένους με αγάπη, σαν από ζυμάρι, τις λουλουδιασμένες γλάστρες, τα κουρτινάκια στα παράθυρα που μοσχοβολούν τη θαυμαστή νοικοκυροσύνη, την αδιόρατη φιλοπατρία με την έννοια του σεβασμού της πίστης στη ζωή, την αίσθηση του μέτρου της αρμονίας και της ανάγκης για ομορφιά. Με την αστραφτερή σαν οφθαλμαπάτη εξωτερική σκαλίτσα που μοιάζει μοναχική σ ένα ταξίδι στο χρόνο. Για ν ανακαλείται καθημερινά η μνήμη των χαμένων πατρίδων, να πιστοποιείται κάθε στιγμή ότι οι ρίζες αυτού του τόπου βρίσκονται απέναντι. Να συναντά η ιστορία τη ζωή όπως αυτή αναβλύζει και αποκρυσταλλώνεται σήμερα. Τα αποκαλούμενα από τους μελετητές νήματα της μνήμης».
Τζιβαέρι μου από την τούρκικη λέξη cevahir τζεβαχίρ που σημαίνει πολύτιμος λίθος , πετράδι μεταφορικά, Τζιβαέρι μου θησαυρέ μου
Δωδεκανησιακό ταξίδι της ξενιτιάς με προέλευση από την Λέρο.
3. Όνειρο + Αγέρα στους δρόμους + Το τραγούδι του παλιού καιρού
Η χορωδία απέδωσε τρεις συνθέσεις του πολυγραφότατου μουσικού χορωδιακών έργων κύριου Ηλία Ανδριόπουλου το Όνειρο του Νομπέλίστα μας ποιητή Γιώργου Σεφέρη – το Αγέρα στους δρόμους του Ιθακίσιου σπουδαίου Έλληνα στιχουργού Μιχάλη Μπουρμπούλη – και το τραγούδι του παλιού καιρού του Νίκου Γκάτσου.
Αποφώνηση της παρουσιάστριας για την Χορωδία Πύργου
«Ευχαριστούμε αγαπητοί φίλοι της πρωτεύουσας της Αρχαϊκής Ηλείας λίγοι αλλά εκλεκτοί
Ευχαριστούμε για την τιμή που μας κάνατε και δώσατε ιδιαίτερη αξία στην αποψινή επετειακή βραδιά».
Χορωδία Πάτρας
Ο μεγάλος καλλιτεχνικός οργανισμός της Αχαϊκής Πρωτεύουσας η πολυφωνική χορωδία Πάτρας, είναι κατά κοινή ομολογία- και δεν κινδυνεύουμε να παρεξηγηθούμε απ’ όλους τους φίλους της πολυφωνικής μουσικής-ότι καλύτερο διαθέτει η πατρίδα μας σήμερα. Πολυβραβευμένοι, έμπειροι, πολυπληθείς, έδωσαν το δικό τους βροντερό παρόν. Και δεν είναι η πρώτη φορά-είπε η κα. Έβελιν- που τιμούν την πόλη του Αγρινίου και τον Ορφέα. Τους καλωσορίζουμε και τους υποδεχόμαστε με αδημονία, συνέχισε. Όπως με αδημονία αναμένουμε και το φετινό μεγαλειώδες Χριστουγεννιάτικο κονσέρτο σας που η πανδημία τόσο μας στέρησε. Καλωσόρισε τον κ. Σταύρο Σολωμό και να του ευχήθηκε χρόνια πολλά για την ονομαστική του εορτή.
«Αγαπημένο μας μαέστρο κύριε Σταύρο Σολωμέ είναι μεγάλη η τιμή για την πόλη αλλά και για τους δύο ιστορικούς συλλόγους η αποψινή σας παρουσία με όλο το επιτελείο σας την πιανίστρια κυρία Λούσυ Χριστοδούλου, τις σολίστ και όλους τους εκλεκτούς χορωδούς σας 6 εκ των οποίων αποτελούν και μέλη του διοικητικού συμβουλίου του οργανισμού, η παρουσία της διευθύντριας του ωδείου της πολυφωνικής κυρία Καββαδία, του αντιπροέδρου κυρίου Σταματόπουλου.
Γνωρίζουμε ότι είστε όλοι δημοφιλείς και ότι η χορωδία σας θα συνεπάρει και θα συγκινήσει γι αυτό πέρα από δυο μικρές γέφυρες μνήμης θα σας αφήσω να ξεδιπλώσετε την αρμονία των χορωδιακών μυστικών χωρίς διακοπές και παρεμβάσεις».
1. Σαγαπώ γιατί είσαι ωραία
Γράφει ο εξαίρετος μαθηματικός και αρθρογράφος Παναγιώτης Δρέλλιας για το παραδοσιακό Σμυρναίικο χιλιοτραγουδισμένο Σ’αγαπώ γιατί είσαι ωραία που αγγίζει τις καρδιές των συνελλήνων
Τρεις χιλιετίες Ελληνικής ιστορίας στη Μικρά Ασία έληξαν με το δράμα της Σμύρνης, τον ξεριζωμό και την προσφυγιά του 1922.
Εκείνο το δύσκολο τραύμα που πικραίνει την εθνική μας μνήμη μόνο η μουσική μπορεί να το επουλώνει.
Το παραδοσιακό μικρασιάτικο τραγούδι ‘Σάγαπώ γιατί είσαι ωραία΄ αυτή η πασίγνωστη Σμυρναίικη καντάδα λειτούργησε συχνά σαν ίαμα ψυχής, θυμίζοντας τόπους, χρόνους και στιγμές που αγαπήσαμε.
Σ’αγαπώ γιατί είσαι ωραία σε επεξεργασία του σπουδαίου Έλληνα συνθέτη αειμνήστου Βασίλη Τενίδη.
2ο. Απάνω σ’αψηλό βουνό
Έγραψε για το δεύτερο τραγούδι η Ελένη Γράψα εκπαιδευτικός
«Απάνω σ’αψηλό βουνο, παραδοσιακό προποντίδας.
Ανήκει στη συλλογή τα οχτώ μικρασιαάτικα τραγούδια του Έλληνα Μικρασιάτη συνθέτη Γιάννη Κωνσταντινίδη, γνωστού με το ψευδώνυμο Κώστα Γιαννίδη. Ο Κωνσταντινίδης το 1972 έγραψε τα τραγούδια τετρα΄φωνη μεικτή χορωδία, χωρίς συνοδεία.Αποτελούν μικρά χορωδιακά μονόπαρκτα όπου η μουσικήφωτίζει στιγμές της καθημερινής ζωής των μικρασιατών. Ο συνθέτης χρησιμοποιεί στοιχεία της έντεχνης μουσικής δημιουργίας των αρχών του 20οθ αιώνα και του Μεσοπολέμου για να επεξεργαστεί τις παραδοσιακές μελωδίες. Έτσι καταλήγει σε μικρά πολυδιάστατα μουσικά κομψοτεχνήματα. Η συνθετική λογική της επεξεργασίας του δημοτικού μέλους είναι να διατηρηθεί η παραδοσιακή μελωδία διαρκώς στο προσκήνιο σε όποια φωνή κι αν εμφανίζεται, με διακριτική είτε διάφανη συνοδεία από τις υπόλοιπες η οποία έχει ωστόσο την δυναμική να προσφέρει στη συνολική υφή την αιτούμενη αρμονική πληρότητα όσο και τον απαραίτητο ρυθμικό παλμό».
Απάνω σάψηλό βουνό
Διευθύνει ο κύριος Σταύρος Σολωμός
Στο πιάνο η κυρία Λούση Χριστοδούλου
Σολίστ Σοπράνο η κυρία Νάντια Ζέρβα
Σολίστ Άλτο η κυρία Αθανασία Παπασταύρου
Πολυφωνική χορωδία Πάτρας - Ας τους απολαύσουμε ---
3 Hear me, redeermer 4Ave Maria 5 Όμορφη πόλη
Ακούστηκαν οι συνθέσεις
Hear me, redeermer Anthem in a gospel style
Άκουσε με λυτρωτή στείλε την αγάπη σου για να καθαρίσει την ψυχή μου
Ένας ύμνος σε στυλ Ευαγγελίου που ακούγεται σε όλες τις χώρες του κόσμου από το 1978 που γράφτηκε από τον σπουδαίο Αμερικανό συνθέτη όπερας Henry Mollicone. Στο solo η soprano κυρία Χρύσα Πανταζοπούλου.
Ave Maria ο χαιρετισμός στην Παναγία σε μια υπέροχη εκδοχή του σπουδαίου Ρώσου συνθέτη Βλαδιμίρ Βαβίλοφ που αποδίδεται κατά μία μουσική φάρσα στον εξίσου σπουδαίο Ιταλό συνθέτη Τζούλιο Κατσίνι σε προσαρμογή του μαέστρου μας και σοπράνο η κυρία Μαριλένα Νησίδη
Και η όμορφη πόλη του μεγάλου μας Μίκη σε στίχους του αδερφού του Γιάννη και χορωδιακή επεξεργασία του Θεσσαλονικιού μας μαέστρο Λάζαρου Δεληδήμου
4ο. Good night sweetheart
Σας δίνουμε το δικαίωμα να μας πείτε το καληνύχτα Good night sweetheart των Calvin Karter & Hames Hudson
Η παρουσιάστρια απευθυνόμενη στην Πατρινή χορωδία είπε: «Πιστέψτε φίλοι της ανεπανάληπτης πολυφωνικής χορωδίας ότι δεν θα θέλαμε να τελειώσει αυτή η βραδιά. Σας ευχαριστούμε για μια ακόμη φορά για την μεγάλη τιμή που κάνατε απόψε στην πόλη και στους δύο ιστορικούς συλλόγους των Μικρασιατών προσφύγων ενός συλλόγου φορτωμένου με αξίες που ο ρόλος του είναι να τις διατηρήσει και του υπεραιωνόβιου Ορφέα που μας καταπλήσσει πάντα προσφέροντάς μας εμπειρίες μεταμορφωτικές».
Η κυρία Τριανταφύλλου αποκάλυψε την έκπληξη της βραδιάς παρακαλώντας όλες τις χορωδίες/όλους τους χορωδούς να ανέβουν στη σκηνή και να ενώσουν τις φωνές τους σ’ ένα κοινό τραγούδι υπό τη διεύθυνση του Μαέστρου κ. Σταύρου Σολομού.
Μέχρι να ανέβουν οι διακόσιοι (;) χορωδοί στο πάλκο διάβασε τις σκέψεις της εκλεκτής φιλόλογου Μαίρης Τσαμάκη:
«Η Μικρασιατική καταστροφή του 1922 αποτελεί μια εθνική τραγωδία και όνειδος της ιστορίας μας , αλλά και γενικότερα αποτελεί μια παγκόσμια ανθρωπιστική πληγή που φυσικά επισφραγίστηκε και με την αναγκαστική ανταλλαγή πληθυσμών με κριτήριο το θρήσκευμα με την Σύμβαση της Λοζάνης το 1923..
Άνθρωποι έχασαν για πάντα την πατρογονική γη ,βιώσανε την οδυνηρή απώλεια αγαπημένων προσώπων ,ζήσανε την φρίκη των αντιποίνων ," βουλιάξανε" μέσα στην θλίψη και στον πόνο ,ζήσανε τον τρόμο και την αγωνία του θύματος ,κλάψανε για τις ανόσιες πράξεις των εκδικητών και των φανατισμένων μαζών, στύψανε την καρδιά τους προσπαθώντας να κάνουν κουράγιο και να βρουν δύναμη να τα καταφέρουν......αρχικά να επιβιώσουν και στην συνέχεια να αρχίσουν να ζουν ,μαζεύοντας τα κομμάτια τους από κάτω !
Η πρώτη γενιά πέρασε δύσκολα ,δύστυχα και με πόνο μεγάλο ..
Η δεύτερη γενιά στην νέα Πατρίδα άρχισε σιγά σιγά να μεγαλουργεί και να προοδεύει ,παρόλο που η Ελλάδα δεν έπαψε να δοκιμάζεται ...( πχ β παγκόσμιος πόλεμος, εμφύλιος πόλεμος κτλ) και τα κατάφερε!
Έτσι αυτό που ήταν κατάρα έγινε ευλογία ,αν και ο πόνος και το γιατί για όλα χάθηκαν δεν έπαψε ποτέ!
Κάθε φορά που κάποιος επισκέπτεται τα Μικρασιατικά παράλια Πόντο και Κωνσταντινούπολη το νιώθει ..... υπάρχει ένα τσίγκλισμα στην καρδιά που ματώνει.
Όμως αυτό τώρα δεν αλλάζει ...ευχόμαστε μόνο ειρήνη και αρμονική συνύπαρξη με γείτονες μας. Όσο για τους απογόνους αυτών των δύσμοιρων ανθρώπων νιώθουμε απλά ευγνωμοσύνη και Χαρά που είναι κομμάτι αραγές και συν διαμορφώσανε την ταυτότητα του Νεοελληνικού έθνους με ότι πιο υγιές και όμορφο!».
Α.Κ.Κ.
