Η μοναδική πέτρινη γέφυρα στο Αγρίνιο
Η πέτρινη γέφυρα της Καλογριάς περιμένει αποκατάσταση
Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας
Μόλις ένα χιλιόμετρο από το κέντρο του Αγρινίου και 300 μέτρα από την εκκλησία του Αγίου θωμά, δίπλα στην περιμετρική οδό, κρυμμένο μέσα σε θάμνους και καλάμια, βρίσκεται το παλιό πετρογέφυρο της Κολογριάς.
Τίποτα δεν είναι γνωστό για το πότε κτίστηκε, από ποιους και ποιο σκοπό είχε. Η κατασκευή του δίτοξου γεφυριού στην λαγκαδιά ανάμεσα στον Παλιό Άγιο Χριστόφορο και πολύ νεότερο Άγιο Θωμά, γεφυρώνει έναν μικρό χείμαρρο. Το εποχιακό ρέμα κουβαλάει τα νερά της πλαγιάς του Άλσους Αγίου Χριστοφόρου 700-800 μέτρα πιο ψηλά. Λένε ότι παλιά υπήρχε βρύση στην λαγκαδιά και εξυπηρετούσε την περιοχή με πόσιμο νερό. Και σίγουρα έτσι πρέπει να είναι, ακόμα και το κατακαλόκαιρο λίγο νερό κυλάει κάτω από το γεφυράκι, πηγάζει λίγο πιο πάνω.
Το γεφύρι έχει δύο τόξα, το μεγαλύτερο έχει άνοιγμα 7,5 μέτρα περίπου, και το άλλο είναι μικρότερο. Το πλάτος του μόνο 1,2 μέτρα και σίγουρα θα πρέπει να είχε κάποια παραπέτα για να μην πέσει κανείς περνώντας. Πιθανόν αυτά να ήταν ξύλινα ή τούβλινα, γιατί αν ήταν πέτρινα θα στένευε ακόμα περισσότερο το γεφύρι. Επειδή δεν είναι καμπυλωτό αλλά με επίπεδο κατάστρωμα είναι πολύ πιθανόν να περνούσε αρδευτικός αύλακας από πάνω του. Και ίσως αυτός και να ήταν ο σκοπός του. Γιατί αν ήταν για ανθρώπους και μεταφορικά ζώα θα πρέπει να ήταν ένα μέτρο πλατύτερο. Όταν το μελετήσουν μηχανικοί και μετρήσουν την κλίση του θα μάθομε και προς τα που κυλούσε το νερό, και ποια περιοχή γύρω ή και μέσα στο Βραχώρι πότιζε.
Τελικά αυτό το γεφυράκι που έφθασε «ζωντανό» ως τις μέρες μας, γιατί όπως λένε πολλοί η φύση το έκρυψε για να το «σώσει», θα γίνει με την κατάλληλη συντήρηση και ανακαίνιση από τον Δήμου του Αγρινίου ένα στολίδι της περιοχής. Έφθασε πλέον ο χρόνος για να αποκατασταθεί και να δοθεί στους περιοίκους και εν γένει στους Αγρινιώτες. Είναι τόσο όμορφη η περιοχή και πολύ τυχεροί οι κάτοικοι που θα έχουν ένα τόσο όμορφο «παρκάκι» στην γειτονιά τους. Πολλοί επαγγελματίες φωτογράφοι θα το βάλουν στην ατζέντα τους σαν ειδυλλιακό φωτογραφικό τοπίο. Πάνω σ’ αυτό το γεφυράκι τα απογεύματα, καθώς ο ήλιος θα γέρνει στον ορίζοντα, πολλά νιόπαντρα ζευγάρια θα ποζάρουν για τις αναμνηστικές τους φωτογραφίες.
Το ρεματάκι αυτό του Αη Θωμά, με τις κατάλληλες εργασίες θα μεταμορφωθεί σε προορισμό περιπάτου όσων Αγρινιωτών συνηθίζουν να περπατούν στην περιμετρική. Και όσοι πεζοπορούν προς Αγίους Πάντες, ποδηλατόδρομο του άλσους Αγίου Χριστοφόρου και κατεβαίνουν, θα συναντούν ένα σημείο ανάπαυσης, κάτι σαν ευχάριστο «κερασάκι» στην πεζοπορία τους. Φυσικά όλα αυτά αν δεν «σκαλώσουν» σε γραφειοκρατικές παγίδες τα σχέδια αξιοποίησης.
O μοναδικός συγγραφέας-από όσο γνωρίζω-που περιλαμβάνει το γεφύρι αυτό σε βιβλίο είναι ο κύριος Σπύρος Ι. Μαντάς.
Στην πεντάτομη μεγαλόσχημη έκδοση "Γεφυρογραφία της Πίνδου και των όμορων περιοχών" ο συγγραφέας στον Δ' Τόμο της σπουδαίας εργασίας του με τίτλο Τα "Ηπειρωτικά" Πετρογέφυρα...ζεύξεις του άπειρου, γράφει για το γεφύρι της Καλογριάς τα παρακάτω:
ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΚΑΛΟΓΡΙΑΣ ή ΣΤΑ ΒΛΑΜΕΪΚΑ Αγρίνιο [i] Βρίσκεται στο τότε Βραχώρι και σήμερα Αγρίνιο, μέσα στην πόλη. Γεφυρώνει στη συνοικία Βλαμέικα το ρέμα Λυκοραχίτης, ή Καλογριάς, ή και του Αγίου Θωμά-κατεβαίνει από τον Άγιο Χριστόφορο όπου ο παλαιότερος μαχαλάς.
Δίπλα υπάρχει πηγή-αναβλύζει ακόμη-, όπου, λένε, κάποτε κατέβαιναν καλόγριες από το κοντινό μοναστήρι και έπαιρναν νερό, γι’ αυτό πηγή, ρέμα και γεφύρι ονοματίστηκαν «της Καλογριάς». Είναι μεγάλο δίτοξο γεφύρι, σίγουρα παλαιό όπως μαρτυρεί και η όλη του τεχνοτροπία.
Η μεγάλη του καμάρα ανοίγει 7.40 μ., ενώ η διπλανή μικρότερη 2.70. Επάνω, ο επίπεδος διάδρομος διάβασης μετριέται σε ύψος στη μέση του κύριου τόξου 3.90 μ., έχοντας συνολικό μήκος 11.70 και πλάτος 1.10-δεν φέρει στηθαία.
Να ειπωθεί πως όλα εδώ είχαν σκεπαστεί από πυκνή βλάστηση-δυστυχώς και από μπάζα-και το γεφύρι αποκαλύφθηκε πρόσφατα, μάλιστα όχι ακόμη εντελώς κι έτσι, πιθανόν, να διαθέτει κι άλλο τόξο!!
Ευχόμαστε να προχωρήσουν σύντομα οι εργασίες και ο κρυμμένος «θησαυρός του Βραχωριού» να βγει στο φως για όλους τους Αγρινιώτες περιπατητές.
Το Δελτίο τύπου του Δήμου Αγρινίου της 22ας Αυγούστου 2022 αναφέρει τα παρακάτω σχετικά με την ανάδειξη της περιοχής.
Με απόφαση του Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριου Φαρμάκη στο Επιχειρησιακό πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα 2014-2020», εντάσσεται το έργο «Ανάδειξη περιοχών ανοιχτών ρεμάτων (Α’ φάση: Ρέμα Λυκοραχίτη-Άγιος Θωμάς) με προϋπολογισμό 3.750.000 Ευρώ.
Προβλεπόμενες εργασίες: Διαμόρφωση διαδρόμου περιπάτου κατά μήκος του ρέματος, προσβάσιμου σε όλους. Κατασκευή πεζογεφυριών. Διαμόρφωση πρανών του ρέματος και κοινοχρήστων χώρων εκατέρωθεν αυτού. Φυτεύσεις δένδρων. Τοποθέτηση αστικού εξοπλισμού και φωτισμού. Ανάδειξη του παλιού πέτρινου γεφυριού.
Ο Δήμαρχος κύριος Γεώργιος Παπαναστασίου δήλωσε: «Προχωρούμε σταδιακά στο σχέδιό μας για την ανάδειξη του Δήμου Αγρινίου με έργα σημαντικά και ωφέλιμα για τους δημότες μας. Η αξιοποίηση της περιοχής του Αγίου Θωμά και της ανάδειξης του πέτρινου γεφυριού αποτελούσε στρατηγικό στόχο μας. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε εντατικά για την αξιοποίηση κάθε διαθέσιμου χρηματοδοτικού εργαλείου και κάθε διαθέσιμου πόρου με στόχο την υλοποίηση όλων των μεγάλων έργων και παρεμβάσεων που έχει ανάγκη ο τόπος».
Απόστολος Κων. Καρακώστας
[i] Ο συγγραφέας κύριος Σπύρος Ι. Μαντάς επί 40 χρόνια καταμέτρησε, φωτογράφισε, μελέτησε και κατέγραψε τα Πετρογέφυρα της οροσειράς της Πίνδου. Η πολύτομη σπάνια και πέραν των τριών χιλιάδων σελίδων εργασία του είναι έκδοση του «Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Ηπείρου, Αρχείο Γεφυριών Ηπειρωτικών», Ιωάννινα 2021. (Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύεται με την συγκατάθεση του).
Α.Κ.Κ.