Μπάνιο και ψάρεμα με δυναμίτη στον Ίναχο στην Γέφυρα Βέργας
Γεννημένος δίπλα στην γέφυρα της Βέργας και τον Ίναχο, ήμουν κάθε μέρα στο γεφύρι, πάνω στην καμάρα ή από κάτω στο ποτάμι κάνοντας μπάνιο ή βαρκάδα όταν…ευκαιρούσε η σκαφίδα της μάνας μου!
Τότε το ποτάμι ήταν πολύ βαθύ, κάτω από το γεφύρι είχε δύο μέτρα νερό και πιο κάτω στην στροφή το βάθος ήταν οκτώ μέτρα! Σαράντα μέτρα παραπάνω από την γέφυρα είχε βάθος πάλι 8 μέτρα και ακόμα πιο πάνω στην μεγάλη στροφή-στον «Βροτζιά»-είχε 10 μέτρα! Από το γεφύρι έως την κάτω στροφή-80 μ.-το ποτάμι κυλούσε αργά το καλοκαίρι και το νερό ήταν ήρεμο, οπότε κολυμπούσα κάτω αλλά και πάνω. Οι «μεγάλοι»: Τα αδέλφια Θανάσης-Βαγγέλης-Κώστας, γιοί του Σπύρου Βλάχου, τα πρώτα τους ξαδέλφια Κώστας Τσάκνης του Μήτσου, και Ανδρέας Καφεντζής του Μήτσου, ο Βελλησάρης Θεοδώρου Τσατσαρώνης και ο Κώστας Ηλία Τσατσαρώνης, κάνανε μπάνιο στον παραπάνω «βύραγγα»-40 μέτρα απ’ το γεφύρι-που στις άκρες του ήταν θεόρατα βούρλα και λυγαριές. Τα νεαρά παλληκάρια της περιοχής Βέργας κάνανε βουτιές πηδώντας από το «στεφάνι» 2-3 μέτρα ψηλά.
Στον «Βροτζιά» όλοι φοβούμασταν να κολυμπήσομε γιατί «λέγανε» ότι είχε «ρουφήχτρα». Εκεί αρχίσαμε να κολυμπάμε από το 1962 και μετά. Εκείνη την εποχή πολλοί συχωριανοί μας δουλεύανε στην κατασκευή του φράγματος του Αχελώου στα Κρεμαστά. Από εκεί κλέβανε «μασούρια» δυναμίτη, φυτίλια μαύρα βραδύκαυστα και κόκκινα ακαριαία, καθώς και καψούλια «ηλεκτρικά». Στην μεγάλη γαλαρία εκτροπής του Αχελώου και έξω από αυτή βάζανε κάθε μέρα εκατοντάδες φουρνέλα συνδεδεμένα μεταξύ τους με λεπτά καλώδια. Οι «δικοί» μας μετά τις εκρήξεις μαζεύανε τα χρησιμοποιημένα καλώδια, τα συναρμολογούσαν-κόκκινο με κόκκινο & μπλε με μπλε-τα βάζανε στο σακούλι τους και το Σάββατο βράδυ τα φέρνανε στο χωριό μαζί με τα άπλυτα ρούχα της δουλειάς. Δυναμίτη-φυτίλια-καψούλια και καλώδια τα δίνανε στους δικούς τους μαζί με μία μπαταρία φακού από τις «πλακέ» που παίρνανε τότε οι φακοί τσέπης. Από τα χωριά Πετρώνα-Αλευράδα και Χαλκιόπουλο κατέβαιναν στην Βέργα και στον Μπζιάκο (Ίναχο) οι πιο τολμηροί να «ψαρέψουν» με δυναμίτη!
Δένανε μία πέτρα στο μασούρι και το έριχναν στο κέντρο του Βύραγγα. Ένωναν τα δύο καλώδια στους πόλους της μπαταρίας, οι άλλες δύο άκρες ήταν μέσα στο καψούλι, γίνονταν σπινθήρας και ακολουθούσε η έκρηξη! Αυτός ήταν ο «μοντέρνος» τρόπος με την χρήση της τελευταίας τεχνολογίας! Ο «κλασσικός» τρόπος ήταν με το βραδύκαυστο φυτίλι.
Την έκρηξη ακολουθούσε πίδακας νερού! Πετάγονταν δέκα μέτρα ψηλά μαζί με σκοτωμένα ψάρια! Αλλοίμονο αν λύνονταν η πέτρα και η έκρηξη γίνονταν στην επιφάνεια του νερού ή λίγο κάτω! Ο εκκωφαντικός ήχος ακούγονταν μέχρι το Μπαμπαλιό-12 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή-εκεί είχε Σταθμό Χωροφυλακής και αν κατά τύχη υπήρχε διαθέσιμο αμάξι το παίρνανε ο ενωμοτάρχης με δυο χωροφύλακες και παίρνανε σβάρνα την ακροποταμιά από την γέφυρα της Ποδογοράς και πάνω μέχρι τα λουτρά Χαλκιοπούλων. Εκεί σταματάγανε για καφέ-ούζο και ψητό στου Αποστόλη Μπακογιάννη κάτω απ’ τον πλάτανο.
Στην δεκαετία του πενήντα το ψάρεμα γίνονταν με Αγγλικές και Ιταλικές χειροβομβίδες, αυτές κάποτε τελείωσαν και έμειναν μόνο οι…καπνογόνες που όμως δεν σκότωναν ψάρια. Μία κουφάλα πλάτανου 200 μέτρα πιο πάνω από την γέφυρα ήταν γεμάτη από τέτοιες. Ο πατέρας μου γύρω στο 60 τις έδειξε στον Αποστόλη έναν χωροφύλακα από τον Σταθμό Χωροφυλακής Χαλκιοπούλων. Ήρθαν από το Μεσολόγγι μια μέρα Στρατιωτικοί και τις πήραν.
Στην δεκαετία του 60 και 70 εργολαβικές εταιρείες έφτιαχναν τους δρόμους και στα λατομεία και όπου υπήρχαν βράχια για ανατίναξη χρησιμοποιούσαν δυναμίτη σε μεγάλες ποσότητες. Οι χωριανοί μας ζητούσαν από τους «γεμιστάδες» τα εκρηκτικά και έτσι το ψάρεμα συνεχίζονταν…κανονικά με δυναμίτη και βραδύκαυστο μαύρο φυτίλι. Σαυτό γινότανε οικονομία, βάζανε όσο γίνονταν μικρότερο κομμάτι. Το καψούλι ήταν 3 πόντους, βάζανε λοιπόν 3+7 πόντους φυτίλι και το βύθιζαν μέσα στον δυναμίτη. Την άκρη που προεξείχε την έσχιζαν με ένα μαχαίρι για να φανεί το μπαρούτι και να ανάψει εύκολα. Οι πολύ τολμηροί βάζανε μόνο 5 πόντους, τραβούσαν βαθιά εισπνοή από το τσιγάρο τους-για να δυναμώσει η κάφτρα-το ανάβανε και με σβέλτες κινήσεις το πέταγαν στο νερό. Ο πιο ριψοκίνδυνος απ’ όλους ήταν ο «Σ..........» απ’ το Χαλκιόπουλο. Πάντα έβαζε το πιο κοντό φυτίλι, μέχρι την μέρα που για δέκατα του δευτερολέπτου δεν αντιλήφθηκε ότι άναψε… Μισό μασούρι δυναμίτη (10 εκατοστά) έσκασε, ενώ το κρατούσε ακόμα.....
Εκείνα τα χρόνια εμείς οι «μικροί» θαυμάζαμε τους τολμηρούς, και τους ακολουθούσαμε στις «περιπέτειές» τους. Αυτοί όταν εντόπιζαν τον βύραγγα με τα πολλά ψάρια, με ύφος «κομάντο» έριχναν τον δυναμίτη και βούταγαν αμέσως στο νερό, συνήθως με τα ρούχα, μαγιό δεν…ξέραμε ότι υπάρχουν... Κολυμπώντας πιάνανε τα σκοτωμένα ψάρια στην επιφάνεια και τα πέταγαν στην ακροποταμιά. Σε πολύ λίγα λεπτά βγαίνανε έξω, μαζεύανε τα ψάρια τα βάζανε στο σακούλι τους και φεύγανε από το ποτάμι από μονοπάτια στην αριστερή όχθη. Γιατί κατά μήκος της δεξιάς όχθης περνάει ο δρόμος και μπορεί κατά τύχη να περνούσε κάποιο απόσπασμα χωροφυλακής και να είχε ακούσει το μπαμ…Εκτός από το…ξύλο που θα τρώγανε με τις αγκλίτσες θα πέρναγαν και αυτόφωρο!
Φεύγοντας οι «ψαράδες» αφήνανε τα υπόλοιπα ψάρια σε μας. Σχεδόν τα μισά μένανε στον βυθό. Εγώ και άλλα παιδιά της περιοχής, κρατώντας μια πέτρα, πέφταμε στα βαθιά νερά, φθάναμε στον πάτο στα οκτώ μέτρα, αφήναμε την πέτρα πιάναμε ένα ψάρι το δαγκώναμε με τα δόντια γιατί γλυστρούσε και κρατώντας άλλα δυο στα χέρια κολυμπούσαμε στην επιφάνεια!
Όσα ψάρια ψαρεύονταν με δυναμίτη είχαν…ιδιαίτερη γεύση, αυτή της περιπέτειας!
Άλλος τρόπος ψαρέματος ήταν ο «σπλόϊμος», το…ΤΝΤ, οι καλαμωτές τα δίκτυα και τα αγκίστρια.
Απόστολος Κων. Καρακώστας
