Παρουσίαση στο Αγρίνιο του βιβλίου «Ιερά Μονή Παναγίας Κατερινούς» της Καθηγουμένης Μαριάμ

 Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας

Παρασκευή βράδυ της 1^ης Σεπτεμβρίου στην κατάμεστη αίθουσα της πρώην Τράπεζας της Ελλάδος στο κέντρο του Αγρινίου, παρουσιάστηκε το βιβλίο της Καθηγουμένης της Ιεράς Μονής της Παναγίας Κατερινούς Μακρυνείας «Το γενέσιον της Θεοτόκου». (Σημ. 1^η)

Το βιβλίο είναι σκληρόδετο και τυπωμένο με αρίστης ποιότητας χαρτί, ένα βιβλίο που δεν είναι σαν τα «άλλα».

Η σεβαστή σε όλους Μοναχή-Ηγουμένη, σαν καθηγήτρια του γυμνασίου Γαβαλούς πριν αρκετές δεκαετίες, έχει διδάξει τους μαθητές της πέρα από τα γράμματα, ανθρωπιά και πίστη στα Ελληνικά ιδανικά Πατρίδα, Θρησκεία και οικογένεια. Οι μαθητές της είναι σήμερα περήφανοι, που την είχαν καθηγήτρια και χάρις στις γνώσεις που απέκτησαν στο εξατάξιο γυμνάσιο, συνέχισαν τις σπουδές τους και είναι άνθρωποι που προσφέρουν στην κοινωνία,  ο καθένας από το πόστο του.

Πολλοί από αυτούς βρέθηκαν στην βιβλιοπαρουσίαση, που κατά την γνώμη πολλών, χρειαζόταν να γίνει σε μεγαλύτερο χώρο από ότι η αίθουσα συμβουλίων του Δήμου Αγρινίου. Πολλοί άνθρωποι συνωστίστηκαν στην αίθουσα και στην είσοδο αλλά και αρκετοί έμειναν στον πεζόδρομο της οδού Αναστασιάδη.

Το βιβλίο της Γερόντισσας καταγράφει τη ιστορία της Ιεράς Μονής, την μεγαλοπρεπή παλιά εικόνα της, τα θαύματα της Παναγίας και τον ρόλο του Μοναχισμού στην Ορθόδοξη Θρησκεία μας. Ακόμα αναφέρεται στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό και την σχέση του με την Μακρυνεία, στον αγωνιστή κλεφτοαρματωλό του Ζυγού Δημήτρη Μακρή και την ορκωμοσία του στην Φιλική Εταιρεία στα 1819 που έγινε στην Μονή. Γράφει για τον Υψηλάντη, για τον πρώτο βασιλιά Όθωνα. Για την Ηρωϊκή έξοδο του Μεσολογγίου και τους εξοδίτες αγωνιστές. Περιγράφει τα κειμήλια και την βιβλιοθήκη του Μοναστηριού και το σπάνιο Ευαγγέλιο του 1686. Πολλοί δεν ξέρουν για το κρυφό σχολείο δυο ώρες με τα πόδια από την Γαβαλού, στο «Κελί» της Γαβαλούς, που στα χρόνια της Τουρκοκρατίας δίδαξε γράμματα στα Ελληνόπουλα. Αυτά και άλλα πολλά, άγνωστα στους νεότερους, πρωτότυπα ιστορικά στοιχεία καταγράφονται στο βιβλίο της Ηγουμένης Μαριάμ.

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κκ. Δαμασκηνός το προλογίζει. Σε μία εβδομάδα στην γιορτή της Παναγίας στις 8 Σεπτέμβρη θα παραστεί.

Σπουδαίοι άνθρωποι των γραμμάτων και της εκκλησίας μίλησαν για το βιβλίο της Μαριάμ, αποτέλεσμα επίμονης έρευνας ζωής, όχι από κάποιο γραφείο η σαλόνι σε άλλη πόλη μακριά από το «αντικείμενο» έρευνας,  αλλά μέσα από τον χώρο όπου έταξε την ζωή της. 

Μίλησε ο εκδότης κ. Ευάγγελος Γ. Σπύρου που ήταν και ο συντονιστής της εκδήλωσης. Απόλυτος γνώστης κάθε σελίδας του βιβλίου πέρα από όσα είπε γι’ αυτό, εξέφρασε και τρεις βαθυστόχαστες σκέψεις του. Η πρώτη για την ανάδειξη του Κρυφού Σχολείου. (Σημ. 2^η) Μεγάλη η ιστορία του στα χρόνια του ξεσηκωμού. Δεύτερη σκέψη να οργανώνεται αγώνας δρόμου από την Γαβαλού στο Μοναστήρι, μικρή είναι η απόσταση, μικροί και μεγάλοι θα μπορούν να συμμετέχουν. Και Τρίτη σκέψη-την εξέφρασε μέσα στον χώρο που παίρνονται αποφάσεις του Δήμου-να γίνουν προτομές των Ηρώων, κι έχουμε πολλούς. Έδειξε πίσω του τα πορτραίτα τους που φιλοτέχνησε ο Αγρινιώτης ζωγράφος Αντώνης Ναστούλης τα χρόνια της πανδημίας. Να στηθούν αγάλματα επιφανών ανθρώπων της περιοχής μας, πολλά αγάλματα. Οι άνθρωποι-είπε-που θα έπρεπε να διδάσκουν στους νέους μας ιδανικά, σιωπούν ανεξήγητα, αν στηθούν αγάλματα ίσως αυτά καταφέρουν να μιλήσουν στις ψυχές των νέων μας. (Σημ. 3^η) 

Η συγγραφέας Ηγουμένη Μαριάμ Σκαβάρα μίλησε για το βιβλίο της και για την προσφορά του  μοναχισμού.

 Ο Πρωτοπρεσβύτερος του Ιερού Ναού Αγίου Χριστοφόρου Αγρινίου πατέρας Χριστόφορος Χρόνης που διδάσκει στην Θεολογική σχολή Ε.Κ.Π.Α. στην εισήγησή του εστίασε στην κοινωνική προσφορά της Μονής Κατερινούς, στην παραχώρηση κτημάτων σε ακτήμονες και στο Δημόσιο. Στην γενική προσφορά του Μοναχισμού. Στην προσφορά και συνδρομή του Μοναστηριού στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Συνεχάρη την Ηγουμένη Μαριάμ για το έργο της και τον εκδότη κ. Σπύρου για την προσεγμένη εκδοτική του προσφορά.

 

Και η φιλόλογος-εν ενεργεία-κυρία Βασιλική Γκουβέλου μίλησε εκτενώς για το βιβλίο και την Ηγουμένη Μαριάμ.

Ο Αγρινιώτης παλιός μας φιλόλογος καθηγητής του Γυμνασίου Αρρένων Αγρινίου την δεκαετία του 1960,  Γρηγόρης Κωσταράς, μετέπειτα καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος των Αιτωλοακαρνάνων Λογοτεχνών μίλησε με τον μοναδικό του τρόπο για τις Αξίες της Εκκλησίας, της Θρησκείας και για την μεγάλη προσφορά του «ράσου» στην επανάσταση του 1821 και στην μετέπειτα βήμα-βήμα εξέλιξη της Πατρίδας μας. Μετεκπαιδευμένος στην Γερμανία, τότε πριν 60 χρόνια, ,έμπαινε στις τάξεις μας κρατώντας «παραμάσκαλα» βιβλία των μεγάλων Ευρωπαίων φιλοσόφων-διανοητών των τελευταίων αιώνων. Μας διάβαζε φράσεις σε άλλες γλώσσες και μας ανέλυε σκέψεις μεγάλων ανθρώπων. Το ίδιο και στην παρουσίαση του βιβλίου την Παρασκευή το βράδυ. Αν και υποσχέθηκε να είναι «σύντομος», αναφέρθηκε σε πάνω από εκατό φιλόσοφους και ανθρώπους του πνεύματος και της θρησκείας ανά τους αιώνες. Ο λόγος του, αν και κράτησε πολύ, δεν κούρασε. Ήταν πάντα από τους καθηγητές που έδινε γνώσεις 10 στα 10, ενώ πολλοί άλλοι μόνο 2-3/10…Γι’ αυτό πολλοί συνάδελφοί του τον βλέπανε με…μισό μάτι! Ακούγοντάς τον μάθαμε πολλά. Τότε και τώρα.

Την εκδήλωση έκλεισε ο ακούραστος στις μετακινήσεις του στην μεγάλη περιφέρεια της Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας Σεβασμιότατος Μητροπολίτης κκ. Δαμασκηνός.

Πάντα ο λόγος του είναι εναρμονισμένος με το ενδιαφέρον θέμα της κάθε εκδήλωσης. Μπορεί αυτή να είναι σε αρχαιολογικό χώρο, όπως την προηγούμενη ημέρα που βρέθηκε στα εγκαίνια του Αρχαίου Θεάτρου της Πλευρώνας, είτε σε απομακρυσμένη εκκλησία  στα όρη και στα βουνά, είτε στην παρουσίαση ενός βιβλίου. Χαιρέτισε, ευχαρίστησε και συνεχάρη την συγγραφέα Ηγουμένη Μαριάμ, τους εισηγητές, τον εκδότη κύριο Σπύρου, ιδιαίτερα για την έκδοση δωρεάν του βιβλίου, και όλους όσους συνέβαλαν στην διοργάνωση της εκδήλωσης. Μεταξύ των άλλων είπε και τα παρακάτω λόγια:

«Το βιβλίο της Γερόντισας Μαριάμ είναι ένα πόνημα που αναφέρεται στην ιστορία, την προσφορά και ταυτόχρονα στο παρόν και το μέλλον της Ιεράς και Σεβασμίας Μονής της Παναγίας της Κατερινούς. Αν αυτό το βιβλίο είναι πολύτιμο είναι, γιατί δεν γράφτηκε από κάποιον που έχει μία θεωρητική ή επιφανειακή σχέση με τη Μόνη….. Αυτό το βιβλίο είναι σημαντικό γιατί γράφτηκε από άνθρωπο που αγάπησε το Μοναστήρι και αφιερώθηκε σε αυτό... Η Αγία Καθηγουμένη έχει όλες τις προϋποθέσεις για να συμβάλλει στην αναβάθμιση, στην προβολή, στην αναγέννηση και στην ανακαίνιση αυτής της Μονής. Η παιδεία της, η φιλολογική και η θεολογική της κατάρτιση, η πνευματική της καλλιέργεια αποτελούν τα θεμέλια πάνω στα οποία στήριξε την μοναχική της πορεία και ταυτόχρονα την αναγεννητική προσπάθεια που, στο πρόσωπο της, επιτυγχάνεται μέρα με τη μέρα στη Μονή της μετανοίας της».

Κλείνοντας τον χαιρετισμό του ευχήθηκε το βιβλίο να κυκλοφορήσει σε πολλά σπίτια και να διαβαστεί από πολλούς. Και να μην λησμονηθεί η ανυπολόγιστη συνεισφορά των μοναχών της Πατρίδος μας στην αναγέννηση αυτού του Έθνους. 

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο Δήμαρχος Αγρινίου κ. Γεώργιος Παπαναστασίου, αντιδήμαρχοι, ο Πρόεδρος της κοινότητας Γαβαλούς κ. Ανδρέας Γούλας, πολλοί υποψήφιοι για τις προσεχείς εκλογές, πολλοί ιερείς, πολλοί παλιοί μαθητές της Ηγουμένης όπως ο ιστορικός συγγραφέας της περιοχής κ. Δημήτρης Αλεξανδρής, πολλοί κάτοικοι του Αγρινίου και της Μακρυνείας.

Με το πέρας της παρουσίασης πολλοί άνθρωποι σχημάτισαν μεγάλη ουρά μπροστά από την Ηγουμένη για να τους υπογράψει το βιβλίο που προμηθεύτηκαν στην είσοδο από τις εθελόντριες νεαρές κοπέλες. 

Και ακόμα περισσότεροι φωτογραφήθηκαν με τους ομιλητές και τον εκδότη και αντάλλαξαν λόγια μαζί τους. Ο κύριος Ευάγγελος Σπύρου ήταν ο πιο χαρούμενος  γελαστός και ευτυχισμένος άνθρωπος στην αίθουσα! Περιτριγυρισμένος από φίλους, την οικογένειά του και πάνω απ’ όλα από τα χαριτωμένα του εγγόνια, έλαμπε κυριολεκτικά! Μάλιστα για αυτά έκανε λόγο στην ομιλία του τονίζοντας την ανάγκη μορφώσεως των παιδιών στο Δημοτικό Σχολείο από δασκάλους με όρεξη, εκεί μπαίνουν τα θεμέλια.

Ευχόμαστε το σημαντικό για την Θρησκεία και την ιστορία της περιοχής μας-και όχι μόνο-βιβλίο της Ηγουμένης Μαριάμ να βρει θέση πρώτα στην καρδιά των αναγνωστών και μετά την θέση του σε κάποια βιβλιοθήκη του σπιτιού.

Καλοτάξιδο και εποικοδομητικό για τους αναγνώστες του να είναι!

Α.Κ.Κ.

Σημ. 1^η Στις 8 Σεπτεμβρίου η Εκκλησία της Ελλάδος, όπως και όλες οι Χριστιανικές εκκλησίες Ανατολής και Δύσης,  γιορτάζει την γέννηση της Παναγίας. Στις εκκλησίες που ακολουθούν το παλιό ημερολόγιο στο Άγιο Όρος και αλλού, γιορτάζεται στις 21 Σεπτέμβρη. Μόνο η Κοπτική Εκκλησία της Αλεξάνδρειας και της Αιθιοπίας γιορτάζουν στις 9 του Μάη.  

Σημ. 2^η «Κελί»-Κυπαρίσσι-Κρυφό Σχολείο. Παλιό ποίημα λέει:

«Εσύ «κελί» ερημικό,

φτωχό κι’ αποκλεισμένο

μέσα σε ράχες και γκρεμνούς,

μέσα σ’ αριές και δένδρα,

αγρυπνοστέκης μάρτυρας

της ιστορίας του Γένους,

όπου κυλάει αιώνια

με θρίαμβους και δόξες».

Γράφει ο Θύμιος Αποστολόπουλος από την Γαβαλού (Μεσολογγίου) πριν 50-60 χρόνια:

Κατά τα βορειοανατολικά του «Κελλιού», όχι σε μεγάλη απόσταση,(δυό ώρες με τα πόδια ή καβάλα σε ζώο), μέσα σ’ έναν παράμερο, αληθινό κρυψώνα, σκεπασμένον από παντοειδή βλάστηση, βρίσκονται τα ερείπια του Κρυφού Σχολειού, που μάθαιναν τα λίγα καλυβογράμματα τα Ελληνόπουλα. Αυτό πολύ παλαιότερα διατηρούνταν σε καλύτερη κατάσταση. Η δίψα μερικών περιφερόμενων μέσα στο δάσος για κρυμμένα τάλληρα, απ’ τον καιρό του Ξεσηκωμού, ωδήγησε στην μερική κατεδάφιση του ιστορικού αυτού μνημείου, και το γκρέμισμά του ολοένα μεγαλώνει απ’ το διάβα των χειμωνιάτικων νερών. Χρειάζεται μια προστασία για να μην χαθή αυτό το μνημείο, πούγινε απ’ τον πόθο για λευτεριά των προγόνων μας, και που μέσα σ’ αυτό εφούντωσε των Ζυγιωτών η ελπίδα.

(φυσικά τώρα υπάρχει δρόμος).

Σημ. 3^η Ο εκδότης κ. Σπύρου είναι «εμπνευστής ιδεών», όπως  της ιδέας ετήσιων εκδηλώσεων «Μίκης Θεοδωράκης» στο Δήμο Πεντέλης και ονομασίας «Λόφου Μίκης Θεοδωράκης» στον χώρο του νοσοκομείου Αμαλία Φλέμιγκ Μελισσίων.